niesłychane, księgarnia nakładowa (Weyganda) wydała w krótkim przeciągu czasu sześć wydań, a równocześnie ukazał się cały szereg nieuprawnionych przedruków. Dziwnym zbiegiem okoliczności jedno z takich wydań wziął Goethe za podstawę przeróbki Wertera, do czego zamierzał przystąpić w latach 1781 — 1782. W Cierpieniach Wertera napisał poeta: »autor psuje zawsze swe dzieło, gdy w drugiem wydaniu zmienia opowieść, choćby nawet starał się uczynić ją poetyczną i kompletniejszą«[1]. Goethe nie poszedł za tą radą i przystąpił do wprowadzenia pewnych zmian w Werterze. Wtedy dodał te ustępy, które mówią o przeżyciach wiejskiego chłopca, a także pewną ilość listów. Najwięcej zmian doznała pierwsza część uwag wydawcy. Goethe starał się głównie złagodzić jaskrawe barwy, jakiemi odmalował stosunek Alberta do Loty i Wertera. Także stosunek Loty do Wertera starał się bliżej określić, wstawiając pewne uzupełnienie po liście Wertera z 20 grudnia. Tak poprawiony rękopis był podstawą wydania Wertera z roku 1787 (Goethes Schriften, I Band, Leipzig 1787). Ta redakcja Cierpień młodego Wertera jest podstawą niniejszego tłumaczenia.
Wpływy literackie. Powieść XVII i początków XVIII w. z lubością przedstawiała nadzwyczajne przygody, awanturnicze i niezwykłe przeżycia. Bohaterowie jej brani byli z jakichś odległych sfer, zresztą musieli to być książęta i królowie z legendarnych, a co najmniej orjentalnych krajów. Typowemi okazami tego kierunku były powieści Zieglera Asiatische Banise (1688) i Schnabla
- ↑ Por. str. 53 niniejszego wydania.
