Strona:PL Gorki Maksym - Matka, tłum. Halina Górska.pdf/232

 — A ty myślisz — przeciw komu? — odpowiedział Rybio posępnym pytaniem. — Duszą nas naszymi własnymi rękami — w tym sztuka!
 — A ja mimo to pójdę do wojska! — niegłośno, ale z uporem oświadczył Jefim.
 — Kto ci odradza? — zawołał Ignacy. — Idź!
 I nie odrywając oczu od Jefima, powiedział z uśmiechem:
 — Tylko, gdy będziesz do mnie strzelał, celuj w głowę... nie kalecz, ale od razu zabijaj!
 — Słyszałem już to! — gwałtownie krzyknął Jefim.
 — Poczekajcie, chłopcy! — przemówił Rybin. Powiódł po nich oczyma i podniósł rękę nieśpiesznym gestem. — Oto — kobieta! — powiedział wskazując na matkę. — Syn jej na pewno przepadł teraz...
 — Po co to mówisz? — zapytała cicho i ze smutkiem matka.
 — Trzeba! — odpowiedział ponuro. — Trzeba, żeby twoje włosy nie na darmo siwiały. No i co, czy złamali ją? Przyniosłaś książki, Niłowna?
 Matka spojrzała na niego i, pomilczawszy chwilę, odparła:
 — Przyniosłam...
 — Tak! — powiedział Rybin uderzając dłonią po stole. — Od razu się domyśliłem, gdy tylko cię zobaczyłem, bo po cóż byś miała przychodzić, jeśli nie po to? Słyszeliście? Syna wytrącili z szeregu — matka zajęła jego miejsce!
 Pogroził posępnie ręką i zaklął ordynarnie.
 Matka zlękła się jego krzyku. Patrzyła na niego i widziała, że twarz Michała wyraźnie zmieniła się — schudł, broda zrobiła się nierówna, czuło się pod nią kości szczęk. Na niebieskawych białkach oczu ukazały się cieniutkie czerwone żyłki, jak gdyby długo nie spał, nos wydłużył się i zagiął drapieżnie. Otwarty kołnierz przepojonej dziegciem, niegdyś czerwonej koszuli, odsłaniał wystające kości oboj-