Strona:PL Grzanowski Rzecz o układzie mowy Demostenesa.pdf/21

Ta strona została przepisana.

zmiany od mowy Demostenesa. Jakkolwiek trudno podać dokładnie póżniejsze zmiany, przecież pewna, że Eschines bezpośrednio po procesie niejedno umieścił dodatkowo jako odpowiedź dla osłabienia u czytelników siły słów Demostenesa, niejedno znowu usunął, co mogło wywołać niezadowolenie tychże[1].

II.
§. 1.

Wstęp (προοίμιον), obejmujący §§. 1–8., składa się z następujących czterech części[2]: §. 1–2, §. 3–4, §. 5–7 i §. 8.
Demostenes wzywa pomocy bogów celem pozyskania życzliwości sędziów, znajdując się w gorszem od przeciwnika położeniu; ważność procesu tak dla Ktezyfonta, jak dla niego samego zwraca go z prośbą wprost do sędziów, poczem ponawia jeszcze raz wezwanie bogów.
W ustępie tym (1–8) myśli pojedyńcze prawidłowo z siebie wypływają, a treścią ich jest jedno t. j. pozyskanie życzliwości sędziów i tylko skutkiem tego powtarzają się myśli i słowa (ταυτότης έπιχειρημάτων usprawiedliwia ταυτότητα ρημάτων)[3]. Z tego względu niesłuszny mi się wydaje sąd Kirchhoffa[4], że wstęp ten jest mechaniczny i nie stanowi jednolitej całości, którego oprócz powtórzenia wezwania bogów rażą tesame zwroty i wyrażenia. Że Kirchhoff we wstępie tej mowy nie dopatruje się jednolitej całości jest to tylko wypływem mylnej jego hipotezy, podług której mowa nasza składa się właściwie z dwóch mów nie przez samego Demostenesa, lecz przez kogoś innego połączonych w całość. Odpowiednio otóż do tej hipotezy wynajduje dwa wstępy: jeden przed rozprawą sądową złożony z §§. 3. (ούν ma być dodatkiem redaktora) 4. i 8. (πάλιν j. o.); drugi – po rozprawie – obejmujący §§. 1. 2. 5–7.

Kirchhoff hipotezę swoją o powstaniu tej mowy z dwóch mów oprócz §. 110., który jest głównem miejscem, opiera także na §. 8. Hubo, broniący po części zapatrywań Kirchhoffa, przyznaje wprawdzie[5], że Kirchhoff za daleko w tej mierze się posunął, aby na tej podstawie mógł wnosić o podziale mowy naszej, gani jednak to powtórzenie §. 1. i 8. jako niezgadzające się z sposobem mówienia Demostenesa i dlatego, chociaż nie przeczy, że oba §§. pochodzą od Demostenesa, proponuje §. 1. zatrzymać,

  1. Schaefer: III. 2. 75-77.; Kirchhoff: p. 59.
  2. Blass: III. 1. p. 366.2; Kirchhoff: p. 78.
  3. Kirchhoff: p. 78-79.
  4. Kirchhoff: p. 78-79.
  5. Hubo: p. 10.