Strona:PL Grzanowski Rzecz o układzie mowy Demostenesa.pdf/31

Ta strona została przepisana.

i jego towarzyszów i temu wszystkiemu przypisać całe nieszczęście ojczyzny; 3) w końcu utrzymując, że Eschines przypisuje mu to, co sam wspólnie zdziałał z Filipem, tem bardziej zaznaczył, że ustęp ten zostaje poza obrębem sprawy, gdzie przede wszystkiem czynność Demostenesa w rachubę iść powinna.
Tak więc Demostenes tym nadzwyczaj zręcznym fortelem retorycznym[1] przedstawił już naprzód Eschinesa jako służalczo oddanego zdrajcę ojczyzny, którego poprzednio (§. 10.) napiętnował jako kłamcę i oszczercę, co wszystko razem mogło oddać wielkie usługi jego argumentacyi. A że rzeczywiście celem mowcy było zapomocą tego ustępu to właśnie uzyskać, wynika z następujących słów jego (§. 9.): ίνα μηδείς ύμών τοίς έξωθεν λόγοις ήγμένος άλλοτριώτερον τών ύπέρ τής γραφής δικαίων άκούη μου[2].
Z tego otóż najdowodniej przekonać się możemy, że w słowach „οί έξωθεν λόγοι“ niema podstawy do owego podziału, jaki Hug przyjął.
Załatwiwszy się w ten sposób z jednym punktem, zwróćmy się teraz w inną stronę, co nam posłużyć będzie mogło do poznania całej budowy tego prawdziwie mistrzowskiego dzieła.
W §. 8. podał Demostenes główną treść swej mowy, w §. 9. jako temat obronę uchwały przedwstępnej (προβούλευμα), główny zaś podział całej mowy – w czem zgadzamy się z Foxem[3] – podaje nam mowca w §. 56–58., gdzie stosownie do punktów skargi Eschinesa omawia motyw uwieńczenia i wskazuje, że pochwały jego osoby — co się tyczy życia i działalności publicznej – nie są zmyślone, a przeto wniosek Ktezyfonta nie rozmija się z prawdą, a uwieńczenie ze słusznością o (τό δίκαιον).
Omówienie kwestyi prawnej stanowi u Demostenesa jedną część i to drugą z dwoma poddziałami; że Demostenes oba παράνομα a więc obie pierwsze części mowy Eschinesa obejmuje jako jeden punkt, wynika najpierw zarówno z przejścia w §. 110., jakoteż z propozycyi na początku §. 111., dalej ze sposobu omówienia tej kwestyi: mowca zapowiada najpierw κήρυγμα, następnie εύθύναι, omawia zaś w porządku odwrotnym — zgodnie z postępowaniem Eschinesa, — co dziać się może przy częściach pobocznych, a nie przy głównych.

Mylnego tedy zdania są ci, którzy utrzymują[4], że Demostenes kwestyę prawną omawia jako pendant do bezpośrednio poprzedzającej

  1. Schaefer: III. 2. p. 80.
  2. Dissen: p. 169. (Expl. ad §. 9–53).
  3. Fox: p. 59.
  4. Dissen: p. 147–8; Korczyński: p. 20.