Strona:PL H Mann Błękitny anioł.djvu/11

UWAGA OD TŁUMACZA

 Bohater tej powieści występuje stale pod przezwiskiem „Unrat“, stanowiącem zręczną grę słów z jego nazwiskiem. Wydało mi się niepodobieństwem stworzyć w języku polskim daleki choćby odpowiednik tego związku między nazwiskiem a przezwiskiem, zwłaszcza, że wyraz Unrat posiada w niemieckim bardzo rozległy zakres znaczeniowy, autor zaś stara się w książce jak najobficiej wykorzystać rozmaite jego znaczenia, aby raz poraz dociąć czyjemiś ustami nieszczęsnemu profesorowi. Nie widziałem więc innego wyjścia, jak przy przekładzie pozostawić bohaterowi jego niemiecki przydomek, na czem ucierpieć musiały oczywiście liczne aluzje i przycinki w związku z tem przezwiskiem.
 Dla lepszej orjentacji czytelnika postaram się określić tu bliżej rozmaite znaczenia tego wyrazu. W pierwotnym sensie oznacza Unrat wszelki stan niepomyślny, nieszczęśliwy wypadek, szkodę; w tem znaczeniu zachował się w niemczyźnie dzisiejszej tylko dla określenia grożącego nieszczęścia w zwrotach: Unrat wittern albo merken — przeczuwać coś złego. W drugiem znaczeniu używa się wyrazu Unrat na określenie wszystkiego, co się nie nadaje do użytku, wszelkich więc odpadków, nieczystości, brudu, śmiecia; stąd znaczenia pochodne: plugastwo (także w przenośni), a wreszcie kał. W wyrażeniach nie