Strona:PL Hadaczek Grób Neoptolemosa w Delfach.pdf/6

tabl. 17), a w sprawozdaniu o knidyjskim budynku p. Homolle zaznacza, że śladu po nim nie pozostało; przypuszcza jednak, że stał on pierwotnie w pobliżu leschy na linii idealnej, którą można pociągnąć od leschy do drogi świętej u wstępu do świątyni (Bull. de corr. hell. XX. str. 639). Ten wniosek nasunęła mu następująca okoliczność. Pausanias wspomina jeszcze raz grób Neoptolemosa w toku opisu znajdującego się w budynku knidyjskim fresku, który przedstawiał zburzenie Troi, temi słowy: »Νεοπτόλεμον δὲ μόνον τοῦ Έλληνιχοῦ φονεύοντα ἔτι τοὺς Τρῶας ἐποίησεν ὁ Πολύγνωτος, ὅτι ὑπὲρ τοῦ Νεοπτολέμου τὸν τάφον ἡ γραφὴ πᾶσα ἔμελλεν αὐτῷ γενήσεσθαι« (Paus. X. 26, 4). Naturalnie przyczyna podana, dla której Neoptolemos sam jeden z pośród heleńskiego wojska sieje śmierć między Trojanami, jest kombinacyą indywidualną Pausaniasa. Trudno też przypuścić, żeby w Delfach istniała równocześnie legenda o drugim grobie Neoptolemosa, któryby istniał pod obrazem Polignotosa, a więc pod fundamentami leschy. Pausanias ma zapewne na myśli tylko jeden grób bohatera z pod Troi, ów otoczony, a to drugie miejsce jego tekstu poucza nas tylko dokładniej, że grób zajmował miejsce blisko leschy, po tej stronie długiego budynku, w której umieszczonym był obraz, przedstawiający Iliupersis. Pewna niejasność, którą na pierwszy rzut oka nasuwa opis peryegety, znajduje wytłómaczenie w topograficznem położeniu całego gaju świętego na pochyłym stoku Parnasu, które sprawia, że każdy budynek postawiony w nim dalej na północ, góruje samem miejscem nad wszystkiem, co leży poniżej na południu. Ta uwaga dotyczy przedewszystkiem leschy, która znalazła, obok teatru, w gaju Apollona najwyższe umieszczenie i miała nadto od południa wysokie podmurowanie (Bull. de corr. hell. XX. 633 — 639). Jeśli więc wymieniony przez Pausaniasa grób Neoptolemosa stał powyżej świątyni Apollona, lecz przed leschą, przeto od niej niżej, a równocześnie dość blizko połowy budynku, kryjącej Iliupersis Polignotosa, natenczas jasnem staje się przytoczone drugie wyrażenie Pausaniasa.
 Lecz jakie ma wspomniany grób znaczenie dla świętego gaju Apollona i jakiej tradycyi jest on przedstawicielem?
 Podanie, prawdopodobnie miejscowe, opowiadało, że Neoptolemos znalazł tutaj śmierć z ręki Orestesa lub Delfijczyków przy ołtarzu boga i został pogrzebany najpierw pod progiem świątyni, a następnie uczczony, za staraniem Menelaosa, w obrębie gaju owym okolonym grobem (zob. Roschera Mythol. Lexicon s. v. Neoptolemos str. 172). Ten mit, związany w tej formie ściśle z historyą świątyni, nie może być od niej starszym, a różne szczegóły mitu, jak ten, że Neoptolemos