Strona:PL Hadaczek Polygnotos.pdf/5

Ta strona została przepisana.

z Kleonai, który w historyi początkowego rozwoju malarstwa greckiego zajął wybitniejsze miejsce przez liczne innowacye ogólnego znaczenia. On miał wprowadzić skrócenia do rysunku (katagrafa), które umożliwiły mu ukazywać postacie nietylko w profilu, lecz także en face i w rozmaitych skomplikowanych zwrotach, on miał powiększyć ilość możliwych postaw, ruchów ciała, miał nadawać osobom przeróżne zwroty głów i oczu, on wreszcie uwzględniał dokładnie w rysunku anatomię ciała u postaci nagich, u odzianych zwracał uwagę szczególną na fałdy szat, które miękko układały się na figurach. Lecz wszystkie techniczne odkrycia, które mu przypisywano, są widoczne na współczesnych wazach malowanych, tak że sztuka Kimona mało różniła się od drobnych dzieł artystycznego przemysłu.
Polygnot pierwszy stworzył wielką sztukę, podnosząc ją ponad rzemiosło. Stąd słusznie mówi o nim jeden krytyk, że on wynalazł malarstwo.

II.

Mało szczegółów znanych jest nam z jego życia. Urodził się na pięknej i bogatej w dary przyrody wyspie Tasos, która otrzymała ludność z jońskiego Paros, i pochodził z rodziny artystów. Ojciec jego Aglaofon pracował na polu malarstwa i był zapewne pierwszym nauczycielem utalentowanego syna. Malarzem znakomitym był także brat Polygnota Aristofon i syn tegoż Aglaofon, który pracował w Atenach za czasów Alkibiadesa. Mamy więc przed sobą znaczną familię malarzy, której najsławniejszy członek należy przeważnie do pierwszej połowy V-go w. przed Chr. Imię jego związane jest ściśle z rządami Kimona w Atenach.
Lecz bliższe daty dotyczące jego życia nie są jeszcze dokładnie ustalone. Czy do Aten schronił się już jego ojciec w czasie, kiedy Tasos zajęte przez Mardoniosa (491) stało się prowincyą wielkiego króla i znalazł tu przyjęcie w rodzinie Miltiadesa, którego żona Hegesipyle była córką trackiego króla Olorosa, czy też przeniósł się do tego miasta dopiero sanı Polygnot, który z Kimonem mógł nawiązać stosunki nieco przed r. 463, t. j. datą zajęcia Tasos przez wojskową wyprawę Kimona, o to toczy się spór uczonych. W grę wchodzi tu jedna wiadomość inskrypcyjna, wskazująca na to, że Polygnotos, syn Aglaofonta, piastował w Tasos zaszczytny urząd teora. Czy ta godność przypada jednak na okres przed pobytem jego w Atenach, czy później i czy zmuszała go do dłuższego przebywania w ojczyźnie, o tem nie mamy wyobrażenia. W Atenach należał Polygnotos do zaufanych przyjaciół Kimona, w którego domu musiał często przebywać. Stosunki przyjaźni łączyły go także z El-