Strona:PL Henryk Samsonowicz - Krzyżacy.djvu/47

żaków uniemożliwiła jego egzekucję, ale rokowania doprowadziły do zawarcia pokoju w Kaliszu w 1343 r. Na sześćdziesiąt lat przerwał on konflikty z Polską. Zakon zwracał Kazimierzowi Kujawy i ziemię dobrzyńską, zatrzymywał Pomorze i ziemię michałowską.
 Największy rozwój terytorialny Zakonu nastąpił jednak później, na przełomie XIV i XV w. Korzystając z walk o tron szwedzki, w 1398 r. Krzyżacy opanowali Gotlandię. Jeszcze wcześniej, w 1391 r. wzięli w zastaw ziemię dobrzyńską, a nieco później – z rąk książąt mazowieckich dalsze części ich władztwa (tzw. ziemię zawkrzeńską oraz wiską). W tymże 1398 r. układ z wielkim księciem Litwy Witoldem, szykującym się do rozprawy na wschodzie o prymat na terytoriach Rusi, oddawał w ręce Zakonu Żmudź, kraj litewski dzielący posiadłości inflanckie od pruskich. Wreszcie w 1402 r. Krzyżacy wzięli w zastaw od Zygmunta Luksemburskiego Nową Marchię, część Brandenburgii, przez którą przechodziła droga lądowa łącząca państwo pruskie z krajami Rzeszy. Przy okazji – zajęli pograniczne grody należące do Wielkopolski, które dotychczas stanowiły lenno króla polskiego. W ten sposób pierwsze dziesięciolecie XV w. przyniosło rozrost państwa zakonnego, które od Odry dosięgało po Zatokę Fińską i od północnych ziem mazowieckich po Gotlandię.

45