Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/102

przywiódł utracił. Tu do pojmanego Astyagesa przystąpiwszy Harpag, naigrawał się i szydził z niego już to innemi dotkliwemi słowy, już to uczynioném ze względu na ową ucztę, na któréj go mięsem syna ugościł zapytaniem, czemby była teraźniejsza niewola w porównaniu z dawniejszém jego panowaniem? Spojrzawszy na niego Astyages zapytał nawzajem, czy by sobie przypisywał dzieło Cyrusa? Odpowiedział mu Harpag, iż szłusznie ten czyn sobie przywłaszcza, gdyż sam do Cyrusa oń pisał. Nazwał go zatém Astyages najnierozumniejszym i nąjniegodziwszym z ludzi; najnierozumniejszym, że mogąc zostać królem, gdyby obecne dzieło sam był wykonał, oddał moc innemu; najniegodziwszym, że dla uczty, Medów niewolnikami porobił. Jeżeli miało już być koniecznie innemu powierzone panowanie, jeżeli niemiał go sam dłużéj dzierżyć (mówił dalej Astyages), sprawiedliwszą byłoby przenieść to dobro na którego z Medów, niż Persów, gdy teraz Medowie niewinni w tém przestępstwie z panów niewolnikami zostali, Persowie zaś, wprzód Medów sługi, panami ich.
 Astyages tedy panowawszy około trzydzieści pięć lat w ten sposób królestwo utracił, Medowie zaś ulegli Persom dla surowości jego, władawszy Azją powyżéj rzeki Halys przez lat sto dwadzieścia i ośm, wyjmując czas przez który panowali Skythowie. W późniejszym przecież czasie żal im się zrobiło swego postępku i odpadli od Dariusza; lecz pokonani w bitwie, znowu podbici zostali. Persowie zaś wtenczas pod Astyagesem powstawszy z Cyrusem na przeciw Medom, panowali odtąd nad Azją. Astyagesa zaś żadnéj nie wyrządziwszy mu krzywdy, trzymał Cyrus przy sobie aż do śmierci.
 Taki był początek wychowania Cyrusa, tym sposobem doszedł do władzy królewskiej i Krezusa, który po tych wypadkach pierwszy go zaczepił, pokonał, jakom wprzody opowiedział; pokonawszy go zaś panował nad całą Azją.
 Obrzędy Persów, które poznałem, są takie. Posągi bóstw, świątynie, ołtarze stawiać nie jest u nich w zwyczaju