Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/127

co niegdyś ze względu na rzekę i to jezioro uczyniła królowa Babylończyków, to podobnie lecz w innym celu udziałał i Cyrus. Wprowadziwszy bowiem rzekę przez rów do jeziora będącego bagnem, stare jéj łoże za ustąpieniem wody uczynił sposobném do przejścia. Gdy to nastąpiło, Persowie, którzy byli ustawieni właśnie w tym celu ponad strumieniem rzeki Eufrates, skoro taż opadła najwięcéj aż do środka lędźwi przechodzącemu ją mężowi, w téj chwili wpadli do Babylunu. Gdyby Babylończycy naprzód to byli wiedzieli, albo przeniknęli, co Cyrus przedsiębrał, byliby, nie dopuściwszy Persów do miasta, najhaniebniéj ich zgubili; pozamykawszy bowiem wszystkie owe bramki do rzeki wnijścia otwierające i powchodziwszy ua kamienne groble po obóch wybrzeżach tejże rzeki ubite, byliby ich połapali jak w sieci. Tak zaś niespodzianie napadli ich Persowie. Dla ogromu zaś miasta, jak powiadają tutaj mieszkający, nic nie wiedzieli o schwytaniu po odległych częściach miasta osiadłych mieszkający w pośrodku jego Babylończycy, lecz (obchodzili bowiem właśnie jakieś święto) tańczyli i oddawali się uciechom, aż i wszystko im się zbyt wyraźnie odkryło.
 I tak Babylon wtenczas po raz pierwszy zdobyty został, potęgę zaś jego jaką jest okażę jako innemi dowodami tak i tym oto. Na utrzymanie dworu i wojska wielkiego króla, wyjąwszy haracz, podzielona cała ziemia nad którą panuje na dzielnice, składa się. Gdy dwanaście jest miesięcy w roku, przez cztery żywi go sama ziemia Babylońska, a przez ostatnich ośm cała Azja. Tak więc Assyryjska kraina tworzy trzecią część reszty potęgi Azji. Rząd zaś nad tą prowincją, którą Persowie Satrapią zowią, jest ze wszystkich najzyskowniejszy, kiedy Tritantaichmowi synowi Artabaza, który od króla dostał to namiestnictwo, codziennie przynoszono artabę pełną srebra (artaba zaś miara Perska mieści w sobie medimnus Attycki i trzy chojniki Attyckie); miał nadto koni osobnych, prócz wojennych, ogierów ośmset, klaczy szesnaście tysięcy; każdy bowiem ogier odstanawia dwadzieścia klaczy. Psów indyjskich tak nie-