Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/135

w tyle najgorsza część wojska, reszta niechaj się cofnie po nad rzekę. Jeżeli bowiem niemyli mnie zdanie moje, ujrzawszy nasze wrogi przysmaki pozostawione rzucą się na nie, a naszą natenczas rzeczą będzie okazać wielkie czyny.“
 Takie były rady, Cyrus zaś zaniechawszy pierwszego a przyjąwszy zdanie Krezusa, oznajmił Tomyridzie, ażeby się cofnęła, gdyż pójdzie przeciwko niéj przez rzekę. Ona tedy cofnęła się jako najprzód przyrzekła, Cyrus zaś oddawszy Krezusa w ręce syna Kambyzesa, któremu królestwo polecił i wielorako zaleciwszy mu poważać go i dobrodziejstwami opatrzać, gdyby się wyprawa przeciw Massagetom nie powiodła, i wysławszy tychże do Persyi, sam z wojskiem przeszedł przez rzekę. Gdy przebył Araxes, za nadejściem nocy, zasypiając w kraju Massagetów, takie miał Cyrus widzenie. Zdawało mu się widzieć we śnie najstarszego z synów Hystaspesa z podniesionemi z jego ramion skrzydłami, z których jedno Azją, a drugie Europę zacieniało. Hystaspes syn Arsama, mąż z rodu Achemenidów, miał najstarszego syna Dariusza, mającego wtenczas najwięcéj lat dwadzieścia, który pozostał w Persyi; nie był bowiem jeszcze w wieku usposabiającym do wypraw wojennych. Skoro się tedy obudził Cyrus, jął rozmyślać nad tém swojém widzeniem. Ponieważ mu zaś wydało się być wielkiéj wagi, przywoławszy Hystaspesa i wziąwszy na stronę, rzecze do niego: „Hystaspesie, syn twój schwytany został, jako czychający na moje życie i panowanie. Jak dokładnie to wiem, pokażę ci. Bogowie czuwają nademną, i wszelką mi naprzód objawiają przyszłość. Otóż widziałem ubiegłéj nocy najstarszego z synów twoich, mającego na ramionach skrzydła, z których jedno Azją, drugie Europę zacieniało. Nie podobna więc po tém widzeniu, aby syn twój nie czynił mi zasadzek. Ty tedy jak najspieszniéj wracaj do Persyi i spraw, abyś mi gdy powrócę tamże po zawojowaniu Massagetów, dostawił syna twego pod sąd mój.“ Mówił to Cyrus rozumiejąc, że Dariusz godzi na jego życie; ale bóstwo objawiło mu, iż on tutaj ma zginąć a panowanie przejść na Daryu-