Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/136

sza. Odpowiedział mu zatém Hystaspes w ten sposób. „O królu, oby się nienarodził człowiek, któryby na głowę twoją godził; jeżeli zaś jest, niechaj ginie jak najprędzéj; ty bowiem z niewolników uczyniłeś Persów wolnymi i sprawiłeś, iż miasto uległości innym, panują teraz nad wszystkimi. Jeżeli więc jakie widzenie ostrzega cię, iż syn mój czycha na twe życie, ja ci go oddaję, abyś z nim uczynił co zechcesz.“ Tak odpowiedziawszy Hystaspes i przeszedłszy Araxes udał się do Persyi, aby zachował Cyrusowi pod strażą syna Dariusza, Cyrus zaś postąpiwszy o jeden dzień drogi od Araxesu, wykonał co mu krezus doradził. Po uskutecznieniu więc tego, gdy Cyrus i zdrowy oddział wojska Persów w tył się cofnął, a pozostali tylko niezdatni do walki; nadeszła trzecia część Massagetów obozu, wymordowała broniących się pozostałych wojowników Cyrusa, a ujrzawszy zastawioną ucztę po uprzątnieniu przeciwników, rozłożyła się i biesiadowała, a nasyciwszy się potrawami i winem, pogrążyła się we śnie. Otóż w tym stanie napadli ich Persowie, wielu z nich zabili, więcej jeszcze żywcem schwytali, pomiędzy innymi syna królowéj Tomyridy, który dowodził Massagetami, imieniem Spargapizesa. Dowiedziawszy się Tomyris co jéj wojsko i syna spotkało, wyprawiła do Cyrusa herolda z takiém oznajmieniem: „Nienasycony krwią Cyrusie, nie wynoś się z dokonanego dzieła, jeżeli winnym owocem, którym napełniwszy się, sami do tego stopnia szalejecie, iż gdy wam rozejdzie się po ciele, bezbożne wyrzucacie słowa, jeżeli, mówię, tą trucizną ułowiwszy mi syna, pokonałeś go podstępem a nie w zaciętéj walce. Bacz raczéj na dobrą radę, którą ci jeszcze podaję. Zwróciwszy mi syna ustąp z téj krainy niepomszczony, iżeś trzecią część wojska Massagetów haniebnie zatracił. Jeżeli zaś tego nie uczynisz, przysięgam na Słońce, boga Massagetów, iż cię, jakkolwiek nienasyconego, napoję krwią do pełności.“ Na odniesione sobie te słowa Cyrus żadnéj nie zwrócił uwagi; syn zaś Tomyridy Spargapizes, gdy go szał wina opuścił i ujrzał w jakiéj pozostaje niedoli, uprosiwszy Cyrusa uzyskał