do końca czasów świecić będą człowieczeństu. Stworzyli tu oni i wystawili na pokaz i naukę wieków dzieła, których idealna piękność, wyjąwszy materjał marmuru lub słowa, niczem nie przypomina ziemi ni do niéj odciąga zachwyconego widza. Stworzyli Hellenowie wzory spólnością będące wszystkich ludów; bo prócz właściwego im piętna, najdoskonalszego oddania nieziemskości w ziemskich kształtach, niemasz tam nic więcéj — coby tego lub owego narodu wyłączną własnością nazywać się mogło.
Ześrodkowane w intellektualnéj, że tak powiem, soczewce Hellenów siły ducha, następne narody poszczegółowo rozebrały pomiędzy siebie i ich kierunkami prace w Helladzie napoczęte, prowadzą na większe rozmiary daléj. Zaraz praktyczni wyłącznie Rzymianie, budują wielkie Państwo wedle theoryi greckich, wypiększają nawet, ile im starczyło zmyślności, takowe od środka dziedzictwy helleńskiemi. Ale następcy ich dopiero germańscy podejmują tę pracę więcéj na prawdę, to w idealnych zakresach niezmąconego germanizmu to w więcéj odziemnych, żywiołu już z romańskiemi ożenionego. Wżdy Bóg z Nieba widomie zstąpił i ludzkości przeznaczenia jój wskazał; przecież ta ludzkość z świadomością zdaje się dotąd — tylko robotami przez Hellenów zakreślonemi zaprzątnięta... Ogromna tymczasem bratnich ludów rodzina na uboczu ro-
Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/28
Ta strona została przepisana.
