Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/99

o całém swojém nieszczęściu; mniemał bowiem, że jest synem skotarza Astyagesowego, dopiero w drodze wszystkiego się dowiedział od innych łudzi. Opowiadał daléj, iż wychowany został od żony owego skotarza, pełen był pochwał dla niéj i bez przestanku wspominał matkę przybraną Sukę (Kyno). Rodzice zaś jego pochwyciwszy to imię, ażeby ocalenie syna cudowniejszém uczynili przed Persami, rzucili pogłoskę, iż wysadzonego Cyrusa suka wykarmiła. Ztąd poszła ta powiastka.
 Gdy zaś zmężniał Cyrus i celował rówienników odwagą, którzy go bardzo kochali, zaczął podżegać go Harpag przysełając mu podarunki, a pragnąc pomścić się na Astyagesie. Wiedział bowiem, iż sam, jako prywatny nie potrafi wywrzeć zemsty na królu, lecz Cyrusa spostrzegając dorastającego, starał go sobie sprzymierzyć dla tego, że równych krzywd obaj doznali od Astyagesa. Ale przedtém jeszcze to przysposobił. Ponieważ Astyages przykrym był dla Medów, przystąpiwszy do każdego z osobna z pierwszych Medów namawiał, iż trzeba im powoławszy na tron Cyrusa koniec położyć panowaniu Astyagesa. Zdziaławszy to i przygotowawszy Harpag, chciał Cyrusowi objawić swój zamiar, lecz gdy żyjącemu pomiędzy Persami, przy obsadzonych strażami drogach nie mógł w żaden inny sposób, do takiego uciekł się wybiegu. Przyrządziwszy zmyślnie zająca, rozerznął mu żołądek nie tknąwszy sierści i włożył w niego list, w którym wypisał co myślał; potém zaszywszy znowu zająca i dawszy najwierniejszemu ze swoich domowników wraz z łowczemi siatkami, jakoby myśliwcowi, wysłał go do Persów zaleciwszy mu ustnie, ażeby wręczywszy tego zająca Cyrusowi powiedział mu, iżby go własnoręcznie otworzył, nie dozwalając przy wykonaniu tego nikomu być przytomnym. Zalecenie to ściśle wykonane zostało, a Cyrus odebrawszy zająca rozerznął go i znalazłszy w nim list, wyjął go i przeczytał następujące wyrazy: „O synu Kambyzesa! tobą bowiem opiekują się bogowie, gdyż nigdybyś pewno inaczéj do tego stopnia pomyślności nie doszedł; pomścij się na Astyagesie, twoim