lesa, Sofoklesa i późniejszych tragików. Trzeba było język i styl zastosować do przedmiotu; to sprawiało autorom wielkie trudności. Gdy chcą być poważnymi, są ciężcy i nudni; patos zmienia się w ich dziełach w nienaturalność i przesadę, a niestosowne, trywialne wyrażenia psują efekt najładniejszych scen. Z czasem przełamują te przeszkody i są pewniejsi siebie. Próbują nawet stanąć o własnych siłach. Pospólstwa nie zajmowały obce tematy, nie znało, więc nie rozumiało obcych stosunków; ludzie wykształceni zaś woleli czytać oryginały, niż niezdarne ich naśladownictwa.
Zaczęli więc tragicy w ojczystych dziejach i stosunkach wyszukiwać tematy i pisać samodzielnie. Obok tragedyi, przedstawiającej greckie dzieje, powstała wkrótce narodowa fabula praetexta (nazwana od stroju rzymskiego, toga praetexta), w którym występowali jej bohaterowie. Poeci uprawiali równocześnie obydwa te rodzaje. Ale choć w dziejach rzymskich nie brakło tragicznych momentów, nie często praetexty pisano. Trzeba osobnych zdolności do samodzielnego stworzenia tragedyi, trzeba rozumieć każdy odcień uczucia czy myśli ludzkiej i trzeba mieć żywe poczucie piękna. Zrozumienia uczuć i zmysłu estetycznego nie miał praktyczny Rzymianin. Zdolność naśladownictwa, dowcip i inne własności, o których wspomnieliśmy poprzednio, ułatwiały ułożenie farsy i komedyi, ale pięknej tragedyi stworzyć nie mogły.[1]
Zapasy gladyatorów siały się składową częścią wszystkich uroczystości. Odtąd nikt już nie chciał słuchać tragedyi, bo widok rozlewającej się krwi nierównie więcej niż one wzruszał i bawił tłumy.
Na polu tragedyi odznaczyli się następujący poeci:
Liwiusz Andronikus (Livius Andronicus 284 — 204 przed Chr.) pierwszy przekładał i naśladował arcydzieła greckie i przez to powołał do życia rzymską literaturę; ważna więc jego rola, choć wielkich zdolności nie miał. Z pochodzenia był Grekiem, podczas oblężenia Tarentu w r. 272 dostał się jako młody chłopiec do niewoli.
- ↑ Prócz zdaje się nieprzedstawionych na scenie kilku tragedyi Seneki, ani jedna rzymska tragedya nie doszła do nas w całości, więc tylko na podstawie fragmentów i sądów zawartych w dziełach starożytnych pisarzy oceniać je możemy.
