Strona:PL Ignacy Daszyński - Sejm rząd król dyktator.pdf/11

Reszty głosów idą na „listę państwową“ i są podstawą powoływania posłów z listy państwowej. W ten sposób w Polsce nie potrzeba zarządzać wyborów uzpuełniających przez cały okres ustawodawczy, t. j. przez lat pięć aż do wyborów nowego Sejmu. Podobne Sejmy powstały po wojnie w państwach bałtyckich, w Czechosłowacji, w Niemczech, Austrji i t. d. Francja nie dała kobietom dotąd prawa głosowania, wprowadziła proporcję dla mężczyzn. Anglja dała je kobietom po wojnie, ale pozostawiła wybory jednostkowe w poszczególnych okręgach ze względną większością głosów, potrzebną dla wyboru posła. Skandynawja i Szwajcarja mają jeszcze z przed wojny demokratyczne wybory swoich parlamentów. Tylko Rosja bolszewicka, Włochy (od r. 1924), Hiszpanja i Węgry nie mają obecnie powszechnego głosowania jako podstawy swoich ciał ustawodawczych.
 Europa jest zatem krajem demokratycznych parlamentów. Rozwój tej demokracji w środkowej i wschodniej Europie jest zjawiskiem powojennem, wypływającem z gwałtownego upadku militarnych i policyjnych monarchij i z uznania praw obywatelskich masy pracującej chłopów i robotników, którzy znosili męczarnie wojny światowej, służbę w okopach, głód masowy rodzin, choroby i śmierć. Nikt nie śmiał odmówić tym poruszonym masom równego prawa przy wybieraniu parlamentów państwowych! Klasy bogate i konserwatywne, „podpory tronu“, runęły w nicość polityczną wraz z tronami. Zachowanie się ich podczas wojny światowej było tego rodzaju, że nie zjednało im zbyt głębokiego i szczerego szacunku mas narodu. Dlatego nigdzie po wojnie klasy konser-