Strona:PL Ignacy Daszyński - Sejm rząd król dyktator.pdf/27

chodzą na zdobycie łupu, aby ograbić państwo dla swoich interesów.
 Ale czyż ten najcięższy grzech wobec państwa zniknie, gdy się usunie Sejm, lub zrobi zeń zabawkę dla króla, czy dyktatora? Historja carskiej Rosji lub napółabsolutystycznych Niemiec Wilhelma II pokazuje, że korupcja nie stronnictw, ale „mafij“ i spółek czynowniczych jest jeszcze ohydniejszą, niż nasza za życia dzisiejszych Sejmów. Zapytajmy, czy u nas byłby możliwy np. Rasputin?
 Demokratyczny parlamentaryzm nie ma zasadniczo zamkniętych dróg do uzdrowienia stosunków wybujałego partyjnictwa. Posiada wolność słowa, czyli wolność również krytyki, posiada specjalne uprawnienia wobec rządu i wobec każdej grupy społecznej. Dróg do uzdrowienia każdego parlamentu demokratycznego jest dość w żywem, pracującem i dążącem do wielkich celów społeczeństwie. Tylko tam, gdzie samo społeczeństwo znajduje się w stanie rozkładu i gnicia, żadna instytucja tego społeczeństwa nie wyratuje i nie umoralni. Dróg poprawy w zdrowem społeczeństwie daje jeszcze najwięcej demokratyczny parlamentaryzm. Pierwsza z tych dróg to utworzenie silnego i honorowego rządu, gotowego przestrzegać ustaw i swojej własnej czci…
 Drugą wadą Sejmu — wadą, z samego społeczeństwa płynącą — jest brak zdolności politycznych u ogromnej większości posłów. Sejm trąci zanadto jeszcze zaściankiem. Jest to zjawisko ogólne w społeczeństwie, podzielonem przez wiek z górą na zaścianki. Jakże rzadko padają z trybuny sejmowej słowa, które byłyby godne stać się duchową własnością na-