Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/303

miejsce, przedstawiając 60% całego przemysłu i dając dotąd jeszcze 30% całej produkcji („Trud“ 16 kwiecień 1929). Zajętych w tem jest przeszło 4 miljony robotników, z czego dwieście tysięcy zaledwie zorganizowanych w kooperatywach. Dla nich nie istnieje żaden kodeks pracy. „Nie uznają oni ośmiogodzinnego dnia pracy; nawet w artelach inwalidów, obejmujących prawie wyłącznie chorych i ułomnych, praca trwa często po 12, a nawet po 15 godzin dziennie; w roku 1927/28 połowa arteli pracowała systematycznie dłużej niż 8 godzin dziennie; w roku 1928/29 ilość takich arteli doszła już ponad 60%; płace w niektórych wypadkach wyższe są o 200% aż do 1000% ponad płace w przemyśle państwowym. Mechanik instrumentowy zarabia przeciętnie 826 rubli miesięcznie, ślusarz 300 rubli, monter 220 rubli, robotnik niekwalifikowany 134 ruble. Cyfry cytowane odnoszą się do jednego z arteli, nie można jednak wiedzieć, czy tak samo dzieje się i gdzieindziej. „W tych zawodach niema wogóle mowy o jakiejkolwiek higjenie, opiece sanitarnej, urządzeniach ochronnych; ustawa o pracy nieletnich i młodzieży zupełnie tam nie obowiązuje. — Kustar eksploatuje niemiłosiernie swoje własne dzieci 8—9 letnie, każąc im pracować po 12 do 14 godzin na dobę, czasem nawet i w święta, — nie posyła dzieci do szkoły, racząc je często gęsto kułakami i policzkami“. („Trud“, 31 sierpień 1929).
 A teraz parę słów o służbie domowej: zarejestrowanych jest trzysta tysięcy, w czem pewna liczba nie pobiera wogóle żadnej płacy (pracują tylko za mieszkanie i jedzenie), a w czem