Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/328

tylko podkopać zupełnie zaufanie szerokich mas włościańskich do systemu kredytowego państwa... Czyliż trzeba powtarzać, że zaufanie pozyskać można jedynie drogą perswazji, przestrzegając ściśle zasadę dobrowolnej subskrypcji?“ („Izwiestia“, 25 kwiecień 1928). Powiedziane to jest w słowach bardzo oględnych, „Izwiestia“ bowiem podjęły się trudnego zadania powiedzenia co należy, nie zdradzając jednak zbyt wiele. W tym samym numerze tego dziennika opublikowano bardzo znamienne listy, ilustrujące sposób subskrypcji aktualnej pożyczki: na Uralu pewien lokalny komitet egzekutywny zwołuje poprostu wszystkich mieszkańców w promieniu 40 kilometrów, aby im „zaproponować“ kupno obligacyj; i któżby się odważył odrzucić podobną „propozycję“ ze strony tych, którzy mają władzę zwoływania ludności? W okolicach Chersonia włościanie próbują wykręcić się tanim kosztem, żądając obligacyj po 5 i 10 rubli, ale funkcjonarjusz „ofiarowuje“ im obligacje po 50, 80 i 100 rubli. A jeżeli który z chłopów oświadcza, że na to go nie stać, przedstawiciel „dyktatury proletarjatu“ spisuje protokół i składa raport trybunałom z wnioskiem na „konfiskatę majątku“. W okolicach Stawropola, przy sposobności rozdziału mąki między biednych, zwołano wszystkich batraków i polecono im subskrybować pożyczkę w ciągu trzech dni, pod grozą pozbawienia ich mąki, co w praktyce równało się poprostu groźbie śmierci głodowej. — Na Uralu jeden z delegatów oświadczył, że mając do wyboru między czekającemi go dochodzeniami z powodu nieulokowania pożyczki czy z powodu