Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski-Wilno tom I.djvu/39

Ta strona została skorygowana.

ne, lub niebezpośrednie przynajmniéj. Podobieństwo wyrazów zmienne i niestale w języku, niemającym prawie pism i ustalonego wymawiania, nie może być żadną rękojmią —; możeby rozbiór form i mechanizmu języka lepiéj posłużył do zbadania właściwéj jego natury.
Dialekta języka litewskiego są następne[1]:

  1. Polsko-litewski u Redinów, mieszkańców Powiatu Reżyckiego w Witebskiém[2].
  2. Finlandzki czyli fińsko-litewski.
  3. Kurlandski nad granicą Litwy i Kurlandyi.
  4. Suicki, mieszanina ruskiego, polskiego i litewskiego.
  5. Dialekt wyspy Runo[3].


VI. Runy, pismo litewskie.

Godzą się wszyscy badacze na to, iż Litwini właściwych sobie run używać musieli tak, jak Słowianie i wiele ludów północnych. O ich początku trzymają niektórzy, że przyszły w południe Europy z północy od niemieckich pokoleń (Nordmaenner) od Duńczyków i Szwedów, lecz późniejsze znajdowanie runicznych napisów w Tataryi, w Rossyi i w południowej Panonii, pokazuje nieledwie odwrotne pochodzenie run z południa na północ.

Przyjść one musiały z Azyi do Europy do Hetrusków, Słowian Panońskich i Obotryckich, jeżeli te narody, wedle uwagi jednego słowianofila wędrownika, same ich z sobą nie przyniosły. Od Słowian nauczyli się niémi pisać Duńczycy, mający z niémi stosunki handlowe i tak daléj. Są nawet, którzy naciągając, nazwisko run ze słowiańskiego wywodzą, chociaż to jest wyraz gotycki[4].

  1. Keppen. (Dziennik Wil. 1828. N. I. p. 3.) Stender, Adelung.
  2. Keppen. l. c.
  3. Adelung, przeciw niemu Keppen poczytuje go za dialekt szwedzkiego. Pokazuje się, że oba go nie znali dobrze; a może właśnie tym węzłem łączą się języki litewskie z islandskiemi.
  4. Runen to jest rizen, ryć, wyraz gotycki.