Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski - Nowele, Obrazki i Fantazye.djvu/100

Towciwiłła, Wolstynika, którego tak okropna śmierć czekała wkrótce we Włodzimierzu, z ręki ks. Leona (1267). W tym czasie mowa jest u kronikarzy o monasterze greckim pińskim, nie wiadomo, czyli tak nazwanym dla tego, że był w samym Pińsku, czy tylko w okolicach. Wnosim, że już tu także obronne być musiało zamczysko, które wody więcéj od wszystkiego bronić mogły. W połowie blizko XIV wieku stolica małego księstewka, składającego się z Mozyra, Pińszczyzny właściwéj i Polesia wołyńskiego, dostaje się w dziale Narymundowi, synowi Gedymina, urodzonemu z Widy w r. 1277. Ten Narymund, książę piński, wedle ruskich kronik w bitwie z Tatarami wzięty, wykupiony przez Iwana, księcia moskiewskiego, chrzci się pod imieniem Hleba, zdaje się, że około Nowogrodu przesiaduje i umiera około 1340 r. Synem jego zapewne jest Jerzy Narymundowicz, książę bełski.
 Drugi Narymund, książę piński także, pokazuje się synem Olgerda a bratem Jagiełły; powieszony pod Wilnem i rozstrzelany przez krzyżaków. Miał na chrzcie imię Wasil. Tak się podpisał na przysiędze posłuszeństwa i wierności Władysławowi Jagielle w r. 1386 w Łucku. On téż oddawał Halicz królowi Jagielle w r. 1387. Wszędzie pisał się: Dux de Pińsko. Po nim chociaż z tym tytułem znajdziem jeszcze kilku książąt, wkrótce księstwo do województwa brzeskiego, z całą niegdyś dzielnicą, a z niém do Wołynia przechodzi.
 Pod Pińskiem a przynajmniéj w blizkości jego, w r. 1527 książę Konstanty ostrogski pobił dwadzieścia kilka tysięcy Tatarów, którzy wprzód okolice Pińska i samo podobno miasto splądrowali i zniszczyli.
 Za buntów kozackich ciężkiego losu doznało miasto, a mianowicie w r. 1648, za przeniewierstwo i utrzymywanie strony buntowniczéj spalone.
 Późniejsi dają mu 4,000 ludności i wspominają tu o kupcach, handel z Moskwą i z Niemcami wiodących, Rusinach. Starowolski mianowicie handel nawet zbożowy, dziś tak ważny dla Pińska, wzmiankuje.
 Starodawna tutejsza katedra grecka nie dość ma wyjaśnioną historyę. Kronika Mitrofaniusza, czernca pińskiego, bardzo dawna, już tu się monasteru domyślać każe, popierając niejako wspomnienie kronikarzy o nim za czasów Wolstynika.
 W r. 1146 już czytamy episkopem pińskim i turowskim Joachima Władykę. Powtórna a raczéj nowa biskupstwa ruskiego fundacya przez Witolda uczyniona została, a przez Kazimierza Jagiełłę potwierdzona w r. 1448. Daléj siedzieli na téj katedrze znaczniejsi: Eutymiusz Okuszko, Leontius Pelczycki Jastrzębiec