Strona:PL JI Kraszewski Dziś i lat temu trzysta.djvu/65

jako są różne przyrodzenia ludzkie i chęci, a co to jest życie swobodne.
 Pojęcie życia całkiem tu jeszcze pogańskie, a całą tajemnicą jego, mało pragnąć, niczego się nie lękać i mieć myśl niezafrasowaną zabiegi światowemi.
 Tak to ongi bywało, ale dziś któżby to śmiał radzić niewiele pragnąc? Uczemy od dzieciństwa owszem pragnąc jak najwiecéj i zdobywać. Tu różnica ogromna w pojęciach wieków. Na małem przestawać nazywało się mądrością, dziś jest śmiesznem a znaleźliby się mędrcy ekonomiści, którzyby dowiedli że to usposobienie nawet społeczeństwu jest szkodliwem; jednakże możnaby i wiele zdobywać i posiąść tę mądrość przestawania na małem. Wcale téż inaczéj uważano świat materjalny w owe czasy a dzisiaj, w ówczas walka z nim się wiodła o oswobodzenie od niego, dziś o podbicie go i opanowanie. Djogenes rzuca niepotrzebną czarkę do wody, dziśby tylko kupił gumelastyczną aby mu jak najmniéj zawadzała w kieszeni, a pewnoby się targował aby ją jak najtaniéj dostać.