Wydziedziczanie i karanie córek najczęściéj cichém było i kończyło się zamknięciem w klasztorach.... córka by pójść zamąż potrzebowała pozwolenia ojca i matki, tak samo jak i syn. Wydziedziczanie było bardzo rzadkie.... i za wielkie występki... Córek w 200 latach Czacki naliczył cztery tylko wydziedziczonych za złe postępki, — Synów dwóch za targnięcie się na rodziców, jednego za to że nie wykupił ojca z tatarskiéj niewoli. — Synowie równie jak i córki zostawali w wielkiéj uległości u rodziców, przed któremi padali na twarz proszac o błogosławieństwa, a władzy ojcowskiej nawet prawo nie ograniczało — tak była szanowaną — wydziedziczonym być jednak nikt nie mógł bez prawnych przyczyn ważnych.
Córki z majątku macierzyńskiego brały tyle co i synowie, — z dóbr ojczystych dostawały tylko posag wyznaczony.... Bracia stryjeczni jeśli chcieli objąć majętność rodową musieli jéj wartość zapłacić. — Od połowy XVIII w. czwarta część majątku ojczystego przypadała na córki. —
Rodziny były liczne — w Karnkowie długo wisiał obraz przedstawiający szlachcica w gronie rodziny z dwunastu synów, i tyluz córek złożonej. Pewien starosta Świecki (w Prusach) cieszył się 3 córkami i 20 synami... Rzączyński w spomina o szlachcicu wołyńskim (imienia jego niewymieniając) który miał 27 synów, i 17 córek — Nie raz na złotych weselach sto osób rodziny saméj, dzieci, wnuków, i prawnuków liczono, a zasiadało do niéj trzy i cztery pokolenia razem, bo ludzie długo też wówczas żyli.
Jednym z najpiękniéjszych i najświątobliwszych żywotów wdowich — jest Katarzyny Maciejowskiéj Marsz. Nadwor. Koron. córki, która była żoną Wapowskiego Kaszte. Prze-
Strona:PL JI Kraszewski Niewiasta polska.djvu/30
Ta strona została skorygowana.