Strona:PL JI Kraszewski Niewiasta polska.djvu/5

Ta strona została skorygowana.

nie zaślubiła Mieczysława póty póki on rozpatrzywszy się w zwyczajach chrześciaństwa i w obrzędach, niewyrzekł się pogaństwa.
Obok Bolesława Wielkiego mamy świętą panią Judytę, której czyn miłosierdzia wspomnieliśmy....
O Ryxie (Rykezie) matce Kazimierzowej mówi Gallus że dosyć chwalebnie sprawowała królestwo a syna dobrze wychowała;... nie mniej piękne jest wspomnienie w tymże kronikarżu o Dobrogniewie żonie Kazimierzowej.
Za Bolesława Śmiałego, są raczej posądzenia o niejaką wolność obyczajów na dworze krolewskim, niżeli dowody że tak istotnie było... następne panowania przykłady tychże cnót stawią na tronie, a dwór zawsze działa na kraj... zwyczajom jego przodkując.
Z pośrodka xiążęcych rodów i gminu wykwitają nadzwyczajnej pobożności i czystości niewiasty... mimo obyczajów wieku, wojen, sposobu życia powszechnego w Europie, dosięgające swiętości.... Pełne ich roczniki i karty dziejów... Kaźmierz Wielki, mniej surowy w życiu prywatnem, szuka miłostek łatwych w Czechach, między przybyszami, nie w otoczeniu swém i na dworze. —
Niegodzi się podnosić poświęcenia Jadwigi... i powtarzać znanego jej żywota... Któż go niepamięta... dość imie przypomnieć;.. mijamy, Jutty, Grzmisławy, Judyty Agnieszki, — Doroty i wiele innych niewiast świątobliwych....
Najstarsze xięgi pobożne królowom naszym i ich miłości języka winniśmy; są to dziś nieocenione pomniki. — Zygmunt I. miał młodość burzliwą, ale ją opłacił małżeństwem z Boną, które było karą za grzechy lat pierwszych....