Strona:PL JI Kraszewski Niewiasta polska.djvu/7

 Kochanowski tak opisuje piękność kobiecą.
 „Dziewka ta piękną jest, powiada, u której kosa (warkocz) piękna, twarz mięszana jak kwiatki lilij z rożą, nos jak sznur upleciony (prosty) oczy gładkie jak marmur a czarne jak węgiel, brwi wyniosłe i czarniawe, usta koralowe, perłowe zęby, szyja i pierś pełna, ręka biała.“
 Słynęły kobiety polskie z piękności, ale ta się nawet piórem Kochanowskiego opisać nie daje, Kochanowski Rej i pózniejsi poeci, ani ując ni okréslić, tej piękności naszej niepotrafili, cała ona była i jest w tym niewieścim wdzięku, w uroku który serce prawdziwie niewieście twarzy nadaje.
 W podaniach i dziejach błyszczą wdziękami ciała, równie jak duszy; Wanda i Jadwiga; dwa ideały, oba wedle tradycij niezwyczajnej piękności. —
 Z Jagiellońskiego domu wyszła owa matka Zygmunta III. Katarzyna Jagiellonka która dzieliła długie męża więzienie i Anna Jagiellonka pobożna a święta niewiasta, na której dworze polskie się obyczaje zachowywały. Za Zygmunta III. królowe dwie z domu Austryjackiego prawie obce krajowi pozostały i dwór też Króla był cały cudzoziemski, chociaż pobożny i przykładny.
 Władysław IV.... wprowadził, owdowiawszy po Cecylij Renacie, na tron Marją Ludwikę, francuzkę obyczajem i charakterem, niewiastę przymiotów niepospolitych, która w czasie panowania Jana Kazimierza w nieszczęściach kraju, wielki hart duszy okazała.
 Mało co powiedzieć można o Eleonorze żonie Wiśniowieckiego; za to Marja Kazimira znaczną gra rolę za panowania Jana III.; ukochana Marysieńka jak ją król nazywał, nie polka jak jej całe okazuje życie, niezaprzeczenie wszakże jest niewiastą znakomicie wykształconą i bardzo energiczną.