Idąc daléj — tam, gdzie życie rozwija się szybko, gdzie rozporządza różnorodnymi środkami — niepodobna określić ściśle udziału, jaki sztuka przyjmuje nieraz w wytworzeniu tego wszystkiego, co ku naszym najzwyklejszym nawet służy potrzebom.
Szukanie zatem granic byłoby daremne, bezcelowe. Sztuka znajduje się wszędzie, gdzie jest miłość i poczucie piękna, natchnienie twórcze, pragnienie stworzenia dzieła przemawiającego przez wzrok do duszy.
Upadek zupełny rzemiosła, jego ubóstwo wywołało gwałtowne reakcye, powodując wybitny zwrot ku sztuce, chęć zapożyczenia u niéj tego, coby wyrobom rzemiosła nadawało ponętę.
Miłość do piękna — niestety — nie wchodziła tu w grę wcale. A choć wiek nasz lubi elegancyę dla uwydatnienia swych bogactw, choć ugania się za