281. August Cieszkowski, rodem z królestwa polskiego, chociaż głównie zamieszkały w Poznańskiem, gdzie ciągle posłuje na sejmy pruskie do Berlina i odznacza się szlachetnie obroną narodowości polskiéj. Cieszkowski należy do znakomitości naszych pierwszego rzędu dzisiejszéj chwili, a wiele przedmiotów traktuje z powagą i dojrzałością wytrawnego sądu. Pokochał się w filozofji Hegla i najprzód jéj stawiał ołtarze. Potem wdawał się w ekonomję polityczną i w skarbowość; pisał zaś wszystko po francusku i po niemiecku. Dzieło jego „Gott und Palingenesie“, najznakomitszym jest owocem bieżącéj filozofji i zrobiło wielkie wrażenie w Niemczech, posypały się tam gradem uwagi i recenzje. Inne dzieło ekonomiczne „du credit et de la circulation“, jest inną pracą europejskiéj wartości. Wreszcie zstąpił Cieszkowski z marzeń teorji wprost do zastosowania ich, do praktyki, i wydał rzecz o parostwie „de la pairie et de l’aristocratie moderne“. Chciał tutaj przekonać arystokrację, że czas dla niéj przeszedł, że tem jedynie utrzymać się zdoła na zyskanem stanowisku, jeżeli zapomniawszy chluby z urodzenia, które dziś nic nie znaczy, połączy się ściśle z arystokracją intelligencji i jeżeli ją wcieli do siebie. Te znakomite prace ogłaszane w językach obcych, nie zaś w narodowym, wywołały prześliczny wiersz Antoniego Czajkowskiego:
Błogosławieni pomazańcy Pana
Boć błogo naród ich sławi....
w którym poeta przemawia tak daléj do Cieszkowskiego rozwijając myśl, że każdy i człowiek i naród ma tutaj na ziemi swoje posłannictwo i winien spełnić obowiązek.
do kraju i wstąpił w roku 1831 do artylerji. Ożenił się po raz pierwszy w roku 1834 z Antoniną Jaworską, po raz drugi w roku 1835 z Marją Szumanówną. Przez nią spokrewniony został ze St. Staszicem. W roku 1843 został nauczycielem. Poseł, właściciel dóbr, prezes Towarzystwa Naukowego Poznańskiego. Umarł w Brdowie dnia 9 czerwca 1875 roku, pochowany w Czeszewie.
Dzieła Libelta wydaje Żupański. Wydawnictwo przerwano ze szkodą literatury po wyjściu 6 tomów. Nakładca dopiero po rozprzedaży ich daléj zamierza prowadzić wydawnictwo. Całość dzieł wynosić będzie 20 tomów.
