najzacniejszemu wydawcy Ludwik Jagielski. Działyński przerósł już dzisiejszemi zasługami swojemi o stokroć dawniejsze i długoletnie zasługi Raczyńskiego, bo dając literaturze naukowéj dzieła znakomitéj i pomnikowéj wartości, darów fortuny używał najszlachetniéj, a zupełnie bezinteresownie. Raczyńskiego wydania były popularniejsze i drobniejsze. Raczyński mógł się spodziewać, że chociaż częściami nakład swój wyręczy. Działyński nie miał i niema żadnéj do tego pretensji, a grosz swój poświęca na dobro ogólne bez żadnéj nadziei, że mu się nakład kiedykolwiek powróci. Pierwszy to dzisiaj mecenas polski, a i w całym szeregu dziejów naszych jeden z największych miłośników i opiekunów nauki. — Tytus Działyński jest synem Xawerego, wojewodzica kaliskiego i posła na sejm 4 letni za czasów Rzeczypospolitéj: Xawery został senatorem wojewodą, za czasów księstwa warszawskiego i umarł dnia 13 marca 1819 roku. Matka Tytusa, Justyna z Dzieduszyckich, zmarła w sierpniu 1844 roku w Dreźnie. Jeszcze przed rokiem 1830 Tytus zbierał książki i pragnął zasłużyć się narodowi na polu wydawnictwa. Towarzystwu warszawskiemu przyjaciół nauk oświadczył wtenczas, że chce wydrukować swoim kosztem pomniki prawodawstwa polskiego i w tym celu upraszał o pomoc Lelewela (oświadczenie na sesji Towarzystwa dnia 4 maja 1828 roku): pomniki te już były pod prasą, ale ówczesne wypadki, nie dały dokończyć Działyńskiemu pracy. Dnia 30 kwietnia 1829 roku został członkiem Towarzystwa przyjaciół nauk. Opuściwszy następnie Warszawę, na wsi zajął się wydawnictwem. Zabytki prawodawstwa litewskiego wydał naprzód w roku 1844. Za zmianę stosunków politycznych królestwa pruskiego, jako największy właściciel w Poznańskiem, zasiadał po wielekroć razy, jako poseł na sejmach berlińskich i jako członek izby panów. W ostatnich czasach wskrzesił Towarzystwo Przyjaciół nauk w Poznaniu, a raczéj do założenia nowego dał silny popęd i pierwszy został prezesem tego Towarzystwa. Mąż ogromnych zasług na polu literackiem [1]).
- ↑ Tytus Działyński, urodzony dnia 25 grudnia 1797 roku, ożeniony z Celiną Zamojską, żołnierz z roku 1831, założyciel wspaniałéj bibljoteki kórnickiéj, umarł dnia 12 kwietnia 1860 roku w Poznaniu. O dalszem wydawnictwie Tomicjanów patrz § 133 w przyp. O Działyńskim artykuł obszerny autora w Tyg. Illlustr.Przyp. wyd.
