sprawę kozactwa i cywilizacji. Stawiał już Padalica kroki na drodze polemiki historycznéj, zbijał urojenia zbyt gorącéj krwi kozaczéj w swoich „Opowiadaniach i krajobrazach“, które wydawał jako wędrówki po Ukrainie. W kozaczyznie dawnéj widział hajdamaczyznę późniejszą. Talent Padalicy zbyt się w różne strony roztryska, w powieść i w rozumowania obyczajowe i w malowidła krajów; jest to pisarz zdolności wielkiéj, mile o wszystkiem rozprawia, ale nie głęboko. Gdyby się teraz skupił, a poświęcił dziejom Ukrainy, nauka zyskałaby w nim niezmiernie wieie [1]). Wyższy jest nad nich znajomością różnostronną przedmiotu całéj historji narodowéj, nie zaś jedynego z niéj jakiegokolwiek ustępu, albo jednéj jakiejkolwiek prowincji, jak Fisz i Rulikowski, Alexander Weryha, Darowski, znany pod pseudonimem Czombra. Jest to owszem jeden z najznakomitszych znawców historji narodowéj; przy zdolności ogromnéj, znajomość rzeczy i naczytanie się w nim wielkie. To jedynie szkoda, że nauką zajmuje się Darowski, jak zabawką; gdyby się jéj wyłącznie poświęcił, zostałby znakomitością wielką. Dzisiaj go kraj prawie nie zna pod tym względem, gdy wiele ważnych artykułów swoich drukował bez imienia dawniéj w Dzienniku a potem w Kronice warszawskiéj. Jest to zdolność wszechstronna, bo i poetycka; Darowski pisze powieści, wojuje ironją i dowcipem, poezją swoją budzi uczucia poważne i wzniosłe, lub za serce żywo nas porusza (Trzej królowie, Opowiadanie teorbanisty itd.) [2]). Antoni Marcinkowski (Albert Gryff, Nowosielski), poświęcił się studjom ludowym i badaniom dziejów pierwotnych, ale za bardzo pokochał
- ↑ Zenon Fisz, urodzony dnia 10 lipca 1820 roku we wsi Kluczki w gubernji mohilewskiéj, zmarł w listopadzie 1870 roku w Prussach w powiecie czerkaskim. Korespondencje do Gazety warszawskiéj zrobiły jego imie głośnem. Wydał 3-tomowe „Listy z podróży“, pisał także powieści, jak „Noc tarasowa“, „Pokojówka“ i t. d. Prace Fisza odznaczały się barwnym językiem i świetnym kolorytem. Wszystko był winien własnéj pracy, brak systematycznych studjów nie pozwolił potężnemu umysłowi wzbić się wysoko. Pseudonim jego: Tadeusz Padalica.Przyp. wyd.
- ↑ Al. W. Darowski, umarł w roku 1874 w Dreźnie. W ostatnich latach zajmował się zbieraniem przysłów polskich, tyczących się nazwisk osób i miejscowości.Przyp. wyd.
