Strona:PL Jan III Sobieski król Polski czyli Ślepa niewolnica z Sziras.djvu/257

259

JAN III SOBIESKI.

---

sein basza dostrzegłszy słaby punkt, rzucił na prawe skrzydło najdzielniejsze swoje pułki.
 Nadzwyczajny tylko wypadek mógł armię polską ocalić od porażki.
 Wiedząc o tem Sobieski czuł, że musi powziąć postanowienie stanowcze, chociażby miał przez to narazić sobie wszystkie znakomitości kraju.
 Natarł na hetmana polnego.
 Oddaj szablę hetmanie! — zawołał.
 Pac roześmiał się pogardliwie.
 — Czyś stracił zmysły marszałku? od kogoż to tego żądasz? — odrzekł zuchwale.
 — Od tego, który podniósł broń przeciw swemu wodzowi, — zawołał Sobieski.
 — Na piekło i szatana! — zawołał Pac, zamierzając się szablą.
 Lecz wódz jednym zamachem wytrącił broń z ręki słabego przeciwnika.
 — Schwytać go! — rozkazał swoim jedźcżom.
 Jeźdźcy przyskoczyli do Paca i w jednej chwili wysadzili go z siodła.
 — Poddaj się hetmanie, bo każę cię związać! — zagroził Sobieski w gniewie.
 — Przyjdzie kiedyś pomiędzy nami do porachunku, — zawołał Pac, pałający nienawiścią, — w tej chwili poddaję się przemocy.
 Żołnierze odprowadzili rozbrojone go hetmana.
 — Pilnujcie go! jesteście odpowiedzialni za jego życie! — zawołał jeszcze do nich Sobieski.
 Następnie zwrócił się do wojsk, stanowiących prawe skrzydło i zawołał:
 — Za mną! Ja was powiodę i zaręczam wam, że odniesiemy zwycięstwo! Kto nie jest nędznym tchórzem, niech spieszy za mną.
 Słowa te i przykład wodza wywarły wpływ niepokonany.
 Żołnierze, którzy już stracili odwagę, pośpieszyli za bohaterem, który stanął na ich czele, rozpoczęli na nowo walkę i po godzinnem pasowaniu się z nieprzyjacielem, okrzyk radości obwieścił, że wyborowe pułki seraskiera cofają się.
 Wkrótce cała armia turecka o ile uniknęła śmierci na placu walki, znajdowała się w dzikim popłochu. Hussein basza z trudnością zdołał umknąć i musiał pozostawić namioty, kobiety, skarby aby tylko ocalić życia.
 Oprócz bohaterstwa Sobieskiego i wiernego mu wojska, przyczyniła się do zwycięstwa ta okoliczność, że hospodarowie wołoski i mołdawski wiernie z swemi wojskami trzymali się Polaków i ściśle wypełniali zlecenia Sobieskiego.
 Skłaniała ich do tego nienawiść do seraskiera Husseina baszy, który raz w zapamiętałości swojej tak się daleko posunął, że jednego z książąt mołdawskich uderzył za to, że z jego wojska był niezadowolony.
 Zwycięstwo Sobieskiego w bitwie pod Chocimem było tak świetne, chociaż z początku losy walki były niepewne, że nietylko cały obóz turecki z wszystkiemi kosztownościami baszy wpadł w ręce jego, ale nadto dziesięć tysięcy Turków dostało się do niewoli.
 Niewielu Turków zdołało ujść do Kamieńca, znaczna liczba w ucieczce utonęła w Dniestrze.
 Cała siła zbrojna nieprzyjaciela była zniweczona i Jan Sobieski, gdy zapadł zmrok wieczorny, stał na pobojowisku jako zwycięzca, otoczony swo-