Strona:PL Jan Sygański-Nowy Sącz jego dzieje i pamiątki dziejowe.djvu/071

jego przed r. 1652 dochodziła do 30.000; w chwili pierwszego rozbioru Polski wynosiła ledwo 1.000^[1].
 Nie dziw przeto, że starożytnemi pamiątkami i gmachami słusznie wabił do siebie archeologów i historyków polskich: Żegotę Paulego; Balińskiego i Lipińskiego, autorów „Starożytnej Polski“; Józefa Łepkowskiego, Szczęsnego Morawskiego i Władysława Łuszczkiewicza z uczniami krakowskiej szkoły sztuk pięknych. Dziś jednak nie wiele posiada już zabytków minionej dawno świetności.

 Po zajęciu Galicyi ówczesny rząd austyacki zaprowadził swój fiskalizm, ale o podniesienie dobrobytu nowej prowincyi lub podtrzymanie narodowych pamiątek nie troszczył się wcale; owszem pod różnemi pozorami burzył i niszczył je zawzięcie. Miasto Nowy Sącz, zubożałe i podupadłe dawnemi klęskami, nie było w stanie podjąć się swej odbudowy, a tem mniej naprawy spalonego zamku. Z tego powodu toczyła się długa urzędowa korespondencya między gubernatorem we Lwowie a Stanisławem Małachowskim, starostą grodowym sądeckim, i Józefem z Wielogłów Wielkopolskim, ówczesnym dzierżawcą zamku, w Biczycach zamieszkałym. Wiele papieru spisały obie strony na swoją obronę, to po łacinie to po niemiecku, i skończyło się na tem, że w roku 1777 część spalonego zamku, mieszczącą w sobie akra grodzkie, pokryto słomą(!) Reszta murów sterczała bez wszelkiego nakrycia, wystawiona na deszcze i zawieje śnieżne. Dopiero w r. 1784, za panowania cesarza Józefa II, zaopatrzył rząd austyacki cały zamek wiązaniem i pokryciem gontowem, nowemi drzwiami i oknami; mury też zamkowe od strony Dunajca, najbardziej grożące upadkiem, ponaprawiał, wyłożywszy na ten cel 2171 złr.^[2]
 Z przyłączeniem Sącza do Austryi zaczęła napływać do niego nowa ludność niemiecka. Dobra niegdyś do królów polskich należące, zostały przez rząd sprzedane 1785 r. w pięciu szęściach różnym osobom i gminom, wraz z niektóremi dobrami klasztornemi za ogólną sumę 96,713 złr. Około miasta utworzono w r. 1786 liczne niemieckie kolonie w dobrach królewskich i poduchownych. Zniesiono w mieście prawo magdeburskie i przeznaczono

1. Obecnie liczy miasto przeszło 12.000 mieszkańców.
2. Rysunek spalonego przez konfederatów zamku i spora wiązanka odnośnych aktów, znajduje się w archiwum miejskiem.