bywa się w języku niemieckim, oraz mieszkanie pastora i dwóch nauczycieli.
Kościół OO. Pijarów pod wezwaniem św. Norberta w stronie południowo–zachodniej dawnego obwarowanego grodu, jest ze wszystkich w Nowym Sączu najpóźniejszy. Prawdopodobnie został dopiero wystawiony po roku 1733, w którym Pijarzy otrzymawszy mury dawno rozpoczętego a niedokończonego klasztoru, należącego do starosądeckich Klarysek[1], na miejscu dawnej kuryi biskupów krakowskich, wybudowali tutaj swoje kollegium. Jest to kościół niewielki (około 20 metr. długi a 9 m. szeroki), prostej budowy, z dachem szczytowym, lecz ze sklepieniem beczkowem, małemi bardzo oknami, i stosunkowo wcale nizki; lecz widoczne ślady, że wskutek podniesienia nasypem poziomu podwórza, podniesiono przeszło o 2 m. i podłogę w kościele, a więc że dawniej znacznie tył wyższym. Pamiątek historycznych lub sztuki nie ma żadnych. Obecnie w jednej połowie od strony południowej służy za kaplicę, z drugiej zaś, trochę mniejszej, zrobiono kuchnię i śpiżarnię dla więźniów.
O Pijarach nowosądeckich z braku wszelkich źródeł nic przytoczyć się nie da, nawet autor „Rysu historyi Pijarów w Polsce“ nic o nich powiedzieć nie umie. Pewną jest tylko rzeczą, że w Nowym Sączu nie mieli liceum, jak niektórzy błędnie utrzymują, lecz mieli tylko swoją rezydencyę, dom zakonny, podobnie jak obecnie Jezuici. Sam budynek klasztorny nosi na sobie ślady różnych przebudowań, z których pierwotnego kształtu odgadnąć trudno. Starzy mieszkańcy opowiadają, że gdzie dzisiejszy ogród więzienny, znajdują się wielkie piwnice, i pokazują w narożniku od strony południowej drzwi zamurowane, o których podanie iż stamtąd prowadzi chodnik podziemny do Starego Sącza.
- ↑ Erectio collegii cleriosorum regularium pauperum Matris Dei Scholarum Piarum, in civitate regia Neo–Sandecz an. 1733. — Akt powyższy, przedłożony biskupowi krakowskiemu w sprawie fundacyi kollegium pijarskiego, jest następującej treści: „Klaryski starosądeckie posiadają w Nowym Sączu mury oddawna rozpoczętego a niedokończonego klasztoru w pobliżu rzeki Dunajca. Ponieważ rzeczonych murów wcale nie potrzebują ani w nich żadnego pożytku nie mają,pragną je odstąpić OO. Pijarom z wdzięczności za różne posługi duchowne, skoro otrzymują na to pozwolenie biskupie“. MS. biblioteka Jagiellońskiej w Krakowie, Nr. 2386.
