Strona:PL Janusz Korczak - JKD - Dziecko w rodzinie.djvu/133

Nie, dziecko ma poczucie obowiązku, nie narzuconego przemocą, lubi plan i ład, nie wyrzeka się prawideł i obowiązków. Żąda tylko, by brzemię nie było zbyt ciężkie, by mu grzbietu nie raniło, by znalazło wyrozumienie, gdy się zawaha, poślizgnie, gdy znużone przystanie, by tchu zaczerpnąć.
 — Spróbuj, przekonamy się, czy udźwigniesz, ile kroków przejdziesz z ciężarem, czy codziennie tyle podołasz, to naczelna zasada ortofrenji.
 Dziecko chce, by je traktowano poważnie, żąda zaufania, wskazówki i rady. My odnosimy się do niego żartobliwie, podejrzewamy bezustannie, odpychamy nierozumieniem, odmawiamy pomocy.
 Lekarzowi, do którego przyszła po poradę, nie chce matka przytoczyć faktu, woli ogólne:
 — Nerwowe, kapryśne, nieposłuszne.
 — Fakty, szanowna pani, objawy, nie djagnoza.
 — Ugryzła przyjaciółkę. Aż wstyd powiedzieć. Lubi ją, zawsze się z nią bawi.
 Pięć minut rozmowy z dzieckiem: nienawidzi „przyjaciółki“, która się śmieje z niej, z jej sukienek, a mamę nazwała śmieciarką.
 Inny przykład: dziecko boi się spać samo w pokoju, rozpacza na myśl o zbliżającej się nocy.
 — Dlaczego mi nie mówiłeś?
 — Właśnie, że mówiłem.
 Matka zlekceważyła: wstyd, żeby taki duży chłopiec się bał.
 Trzeci przykład: plunął na bonę, wczepił jej się we włosy, z trudem go oderwano.
 Bona brała go w nocy do łóżka i kazała się przyciskać; zagroziła, że włoży go do kufra, wywiezie i wrzuci do rzeki.