Strona:PL Janusz Korczak - JKD - Dziecko w rodzinie.djvu/134

Ta strona została uwierzytelniona.

Przeraźliwie samotne może być dziecko w swem cierpieniu.

103. Okres realny, pogody, zacisza. Nawet dzieci „nerwowe“ stają się znów spokojne. Powraca żywość, jędrność dziecięca, harmonja funkcyi życiowych. Jest i szacunek dla starszych, i posłuszeństwo i dobre ułożenie; niema niepokojących pytań, kaprysów i wybryków. Rodzice znów są z niego zadowoleni. Dziecko asymiluje się zewnętrznie z światopoglądem rodziny i środowiska, korzystając z względnej swobody, nie żąda więcej nad to, co mu dają, strzeże się wyjawiać poglądy, wiedząc z góry, które wrogo będą przyjęte.
Szkoła z jej mocną tradycją, rojnem i barwnem życiem, planem, żądaniem, troską, porażką i tryumfem; książka-towarzyszka, stanowią treść życia. Fakty nie dają czasu na jałowe dociekanie.
Dziecko już teraz wie. Wie, że nie wszystko jest w porządku na świecie, że jest dobro i zło, wiedza i niewiedza, sprawiedliwość i niesprawiedliwość, swoboda i zależność. Nie rozumie, to nie, co je to wreszcie obchodzi. Ono się godzi, płynie z prądem.
— Bóg? Trzeba się modlić, w razach wątpliwych dorzucić do modlitwy jałmużnę, tak jak robią wszyscy. Grzech? Przyjdzie skrucha i Bóg przebaczy.
Śmierć? A no trzeba płakać, nosi się żałobę, wspomina z westchnieniem, tak wszyscy robią.
Żądają, by było przykładne, wesołe, naiwne, wdzięczne rodzicom, ale owszem, do usług.
— Proszę, dziękuję, przepraszam, mamusia się kłania, życzę z całego serca (nie z jednej połowy), takie to proste, łatwe, a zyskuje pochwałę, okupuje spokój.
Wie kiedy do kogo jak i z jaką udać się prośbą,