Treść trzeciego rozdziału wypełnia całkowicie...
list Yetmeyera, pisany w Toledo, a wystosowany do Havemeyera w New Yorku z wezwaniem, by konkurent przybywał bezzwłocznie do Hiszpanji, gdzie na terenie „Dancinga Przedśmiertnego“ ma odegrać w pantomimie pod tytułem „Wesele hrabiego Orgaza“ rolę głównego bohatera. Baletowe to misterjum będzie stanowić najwyższe wcielenie i objawienie działalności Yetmeyera, zmierzające do uratowania Europy przed zanikiem uczuć religijnych oraz przed rozpadnięciem się w bezhistorycznej i niekulturalnej próżni. Pomysł do skomponowania tej pantomimy zaczerpnął amerykanin ze sławnego obrazu El Greca „Pogrzeb hrabiego Orgaza“. Przypadek zrządził, że Havemeyer żywo przypomina portretową postać conde Orgaza. Stąd też uważa Yetmeyer, że jego rzekomy przeciwnik nowojorski jest mu do wykonania baletowej kompozycji niezbędny.
Powodzenie pantomimy może być jednak dopiero wówczas zupełne, kiedy maska Havemeyera przybierze podobnie święty wyraz, jak ten, który na obrazie El Greca zdobi oblicze Orgaza. W tym celu konieczne jest, by Havemeyer wyzbył się dotychczasowych swych właściwości psychicznych, by poniechał pasji kolekcjonerskiej i do myślenia swego, opartego na sceptycyzmie oraz materjalizmie, wprowadził metafizyczne pierwiastki wiary w Boga oraz w kosmiczne przeznaczenie człowieka na ziemi. Taką bowiem, według legendy, miała być dusza świątobliwego rycerza Orgaza.
Roztacza więc pan Dawid przed niedoszłym a pożądanym przyjacielem czy spólnikiem cały swój dziwaczny, filozo-
Strona:PL Jaworski - Wesele hrabiego Orgaza.djvu/41
Ta strona została przepisana.
