ją nam do powiedzenia, nietylko Tobie, lecz mnie również, nam wszystkim?... Jak można Havemeyer pomniejszycielem być faktów? Dziejowe zabytki! Wyzwolą was, oj wyzwolą z przekornej uwięzi moje wybujałe umysłowe zbytki!...
Straszny jest ciężar wiedzy, która wskazuje: co i jak. Brak wszelkich wątpliwości śmiercią jest sumienia, co krwawym blaskiem czarne oświetla człowieka wierzenia. Wiedzieć znaczy chcieć i poczynać. Zatrzymania nie ma, nie ma zaprzeczenia, ani człowieczej, prostackiej litości. Nieustanne parcie wszystkiego, co jest, coby być mogło, czego niema, w kierunku, na spotkanie tej wiedzy wszechwładnej.
Nad całem życiem staje cudzem i twojem własnem, nad przyrody kiełkiem, owocem, latoroślą i nad nieomylną maszynką-terkotką... Rozkraczona, niewywrotna, barczysta staje wiedza w pontyfikalnych szatach szatańskiej liturgji i sądzi: co być musi i czego nigdy nie będzie...
Wiedza o samym sobie, wiedza: co i jak...
Czarną, marmurową sfinksa pewnością na mazowieckich wydmach się rozkłada, rubinowemi skrzydłami zachodów łopoce, mróży żółte ślepia tuczy nadwiślańskiej.
Idzie śnieżną miedzą wśród granatowych rzek Kalifornji, po grzbietach kroczy pomywaczy złota, po piargach się spuszcza w głąb naftowych studni, wiedza rozkosz, wiedza potwór. Z rozwianemi fra-
Strona:PL Jaworski - Wesele hrabiego Orgaza.djvu/56
Ta strona została przepisana.
