Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/112

swoim, posługiwali się wierszem. Tak czynili Ksenofanes, Parmenides i Sycylijczyk Empedokles w wielkim poemacie „O przyrodzie.”
 3. Ku końcowi VI-go stulecia prozą zaczęli posługiwać się swobodniej pisarze jońscy, zwani logografami, czyli opowiadającymi prozą. Uprawiali oni przeważnie dwie gałęzie literatury: 1) spisywali dawne myty lub legendy greckie, a zwłaszcza genealogię ważniejszą; 2) lub też łączyli geografię z niekrytyczną i urywkową historyą w opisaniu obcych krajów, które zwiedzili. Oba rodzaje bywały wykonywane niekiedy przez jednego pisarza. Takim był Hekateusz z Miletu (500 prz. Chr.), który napisał „Podróż naokoło świata” oraz „Genealogie” — wywodził w nich siebie od jednego z bogów w 16 pokoleniu. Hellenikus z Mityleny (450 prz. Chr.) stanowi przejście od prostej kompilacyi do staranniejszego opracowania. Napisał on historyą Attyki oraz wielu innych części Grecyi, niemniej jak Egiptu, Persyi i Fenicyi. Zdaje się, iż był jednym z pierwszych, którzy próbowali krytycznie zestawiać źródła.
 4. Herodot, syn Lykesa, urodził się w r. 484 w Halikarnasie, w Karyi. Było to miasto doryckie, lecz zawierające wielu Jończyków wśród ludności swojej. Rodzina Herodota, należąca do arystokracyi, była prawdopodobnie dorycka; lecz zapewne znał dobrze narzecze jońskie od lat najmłodszych. W czasie, gdy się urodził, miasto zostawało pod rządem Artemizyi, królowej, która tak odważnie walczyła po stronie Persów w bitwie salamińskiej. Jej wnuk i następca, Lygdamis, zabił Panyazisa, wuja Herodota, znanego w literaturze jako odnowiciela poezyi epickiej. Herodot uciekł od prześladowcy na wyspę jońską Samos; wrócił do Halikarnasu po wygnaniu tyrana, lecz udał się na-