Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/114

wstęp — kreślą one wzrost potęgi perskiej. Ostatnie cztery księgi opisują najazd Persów na Grecyę pod wodzą Daryusza i Kserksesa.
 Księga 1 opowiada historyą Cyrusa, założyciela królestwa perskiego (560–529). Księgi 2 i 3 zawierają najazd i zdobycie Egiptu przez Kambyzesa, jego śmierć i wstąpienie na tron Daryusza; znajdujemy tu opis Egiptu i Egipcyan. Księgi 4 i 5 opisują wojny Persów w Scytyi i Tracyi, oraz te kraje; wyprawę perską do Libii z uwagami o tym kraju i greckich kolonistach jego, oraz historyę powstania jońskiego od r. 501–498. Księga 6 zawiera koniec powstania jońskiego oraz pierwszą wyprawę Persów na Grecyą w r. 492 i najazd w r. 490, odparty u Maratonu. Księga 7 opisuje najazd Kserksesa do bitwy pod Termopilami. Księga 8 opowiada o bitwach u Artemizyum i Salamis i o ucieczce Kserksesa (480). Księga 9 opisuje bitwy u Platei i Mikale (479), odwrót perskiego wodza Mardoniusza (479), oraz zdobycie przez Greków Sestosa w Helesponcie.
 7. „Bogowie lubią ścinać wszystkie wyniosłe rzeczy... bóg nie znosi, aby ktokolwiek był wielkim prócz jego samego. Szybki wzrost poprzedza zawsze upadek; lecz powściągliwość ściąga błogosławieństwa niewidoczne na razie, lecz ujawniające się z czasem” — w te słowa przemawia u Herodota mędrzec Artabanus do siostrzeńca swego Kserksesa, króla perskiego, odradzając mu najazd na Grecye. Lecz Kserkses odpowiada mu obrazą. Słowa te stanowią klucz do Historyi. Jest to tragedya w prozie, tłómacząca stosunek nieba do ludzi, wykazując, że grzech zostaje ukarany klęską. Według najlepszych opowieści — opowiada Herodot — walka pomiędzy Grekami a barbarzyńcami rozpoczęła się od porwania przez ma-