Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/13

nem narzeczem literatury greckiej. Lecz niezależne życie państw greckich, podział fizyczny Grecyi właściwej przez łańcuchy górskie i głęboko wnikające zatoki morskie, rozmaitość klimatów zarówno w samej Grecyi, jak i w szeroko rozrzuconych jej koloniach, sprzyjały zachowaniu dyalektów aż do późniejszych czasów. Wszystkie dyalekta brały jeden po drugim udział w rozwoju literatury.
 13. Jończycy, zaludniający kolonie Azyi Mniejszej, obdarzeni żywem poczuciem wdzięku formy, genialnem współczuciem ze wszystkiem, co jasne i radosne w przyrodzie, zamiłowani w przygodach a posiadający giętki, muzykalny język, tak doskonale nadający się do płynnej, żywej opowieści, pierwsi splatali w poemata epickie wojownicze opowieści o bohaterach i bogach. Ich dziełem była także poezya elegijna, pierwsze lekkie zboczenie od epickiej. Następnie Eolowie z Lesbos dumni, rycerscy, obdarzeni wyobraźnią i zmysłowi, stworzyli pieśni liryczne, opiewające osobiste namiętności w walce lub w miłości, z tem połączeniem ognistej siły i tkliwości, które cechowało mowę eolską. Dorowie z Peloponezu oraz z kolonij sycylijskich i południowej Italii, stworzyli lirykę chóralną, którą się posługiwano na ucztach obywatelskich lub królewskich, jak również i przy obchodach religijnych. W poezyi tej wyrażała się prosta i poważna wiara religijna Dorów, ich przywiązanie do tradycyi i urządzeń państw doryckich, oraz zamiłowanie do zwyczajów życia prywatnego doryckiego, przy pomocy szerokich i masywnych harmonij ich mowy. Wreszcie najbardziej utalentowana z gałęzi jońskich, attycka, posiadająca szczęśliwą równowagę władz duchowych, spoiła pierwiastki wszystkich dawniejszych rodzajów poezyi w najbardziej skomplikowaną i artystyczną for-