Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/14

mę dramatu. A gdy umysł i kultura grecka doszły do zupełnej dojrzałości, proza grecka wzniosła się od surowych pierwocin swoich w Jonii do urozmaiconych form wykończonej literatury prozaicznej. Dzieła attyckie zarówno w prozie jak i w poezyi mają piętno uniwersalne: wyszły one z centrum ducha greckiego i przemawiały do wszystkich Greków.
 14. W najdawniejszej poezyi i prozie wybór dyalektu zależał w większym stopniu od rodzaju utworu, niż od miejsca urodzenia autora. Poeci epiccy i inni wytworzyli stopniowo pewien właściwy sobie język, posiadający ogólne cechy dyalektu jońskiego, lecz nie taki, jakiego używano w mowie pospolitej. Ta epicka mowa jońska weszła stopniowo w użytek wszystkich poetów, Jończyków z urodzenia lub nie, którzy układali poemata o bohaterach. Tak więc używał jej chociaż z pewną domieszką ojczystych dyalektów Hezyod, poeta epicki eolski, i Teognis, poeta elegijny dorycki. Gdy zaś dyalekt epicki joński stał się w ten sposób właściwym językiem opowieści, zaczęli nim posługiwać się dawniejsi pisarze filozoficzni i historyczni piszący prozą. Do takich należał historyk Herodot, pochodzący z jednego z miast doryckich. W czystym jońskim dyalekcie ułożone były pierwsze utwory jambowe; stąd pochodzi, że znajdujemy niektóre formy czysto jońskie w jambowych wierszach poezyi attyckiej. Dyalekt dorycki był specyalną właściwością liryki chóralnej; spoił go też z mową epicką Pindar oraz z ojczystem swem narzeczem eolskim; wchodzi też jako składnik śpiewów chóralnych do tragedyi attyckiej. Dyalekt eolski był mową wybraną pieśni miłosnych a używał go w tym kierunku dorycki poeta Teokryt. Poeci wogóle zmieniali dyalekta, stosując się do