Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/141

Ta strona została przepisana.

uważał Plato jak największe zbliżenie się do harmonii z Bogiem. Żyd aleksandryjski Filon (r. 20 po Chr.) spoił naukę Platona z judaizmem; z tego połączenia w trzeciem stuleciu po Chrystusie powstała mistyczna nauka neoplatonizmu, głosząca, że duszę oczyszczać należy od skażenia zmysłowego dopóki nie wejdzie w stosunek bezpośredni z Bogiem przez pośrednictwo idej, które są jego emanacyą (wypływem).
29. Arystoteles, syn lekarza Nikomacha, ur. się w r. 384 prz. Chr. w Stagirze u zatoki Strymon, w pobliżu góry Atos w Tracyi. Rodzina jego wywodziła się od mitycznego lekarza Asklepiasa. Chłopców należących do potomków Asklepiasa miano uczyć dysekcyi. Możliwem jest, że zamiłowanie Arystotelesa do nauk przyrodniczych obudzone zostało w ten sposób w dzieciństwie. Pewne ustępy z dzieł jego świadczą wszakże, iż sam nie badał praktycznie anatomii. Życie jego dzielimy na trzy okresy.
1) W r. 367 po śmierci ojca opiekun jego wysłał go do Aten, gdzie Arystoteles został jednym z najwybitniejszych uczniów Platona. Po śmierci Platona w r. 347 kierownictwo Akademią objął siostrzeniec jego Speuzipos. 2) Mając lat 37, Arystoteles udał się do Atarneusza w Myzyi, gdzie rządził jego kolega z Akademii Hermejas. Hermejas padł ofiarą zdrady perskiej w r. 344. Arystoteles spędził dwa lata w Mitylene. W r. 342 Filip macedoński zaprosił go na nauczyciela do syna swego Aleksandra, mającego wówczas lat 14. W r. 336 Filip umarł, Aleksander został królem, Arystoteles zaś udał się do Aten. 3) Tu od r. 334 rozpoczął ów szereg dzieł, nad którym pracował bez przerwy do śmierci w r. 322. Uczył także w Liceum, miejscu ogrodzonem, ze świątynią na