Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/157

ską. 2) Księga III doprowadza drugą wojnę punicką do bitwy przy Kannach (218–216); księga IV i V opisują wojny w Grecyi i Syryi. Następne księgi do 30-ej włącznie opisywały zdobycze Rzymian do r. 168. Pozostałe obejmowały okres od r. 167–146. Polibiusz posługiwał się źródłami rzymskiemi, jak kronika Fabiusza Piktora. Historyk rzymski Liwiusz szeroko czerpał z Polibiusza, zaczynając od drugiej wojny punickiej.
 20. Rzym — powiada Polibiusz — jest najszlachetniejszem i najbardziej dobroczynnem dziełem Fortuny. Lecz Fortuna nie jest dla niego siłą ślepą; jest raczej rozumną opatrznością, dającą władzę ludowi zdolnemu do panowania. Polibiusz odczuł wrodzoną zdolność Rzymian do władzy. Jego wiek zdecydował, że jak przeznaczeniem Grecyi było pierwszeństwo w sprawach umysłowych, tak rządy świata były powołaniem Rzymu. Myślą przewodnią dzieła jego jest wykazanie, że nie było to wynikiem przypadku, lecz postanowieniem mądrej potęgi. Wizyą jego jest: „cały świat poddany Rzymowi.” Nie pisze wszakże ani jak Rzymianin, ani jak Grek schlebiający Rzymianom, lecz jak Grek obdarzony jasnym poglądem i poczuciem harmonii. Niezawsze dobrze sądzi o dawnych dziejach; nie rozumie wzrostu konstytucyi rzymskiej i źle sądzi o Demostenesie; lecz zrozumiał lekcye, które dawał jego własny wiek. Znał Achaje, Macedonię, Syrye, Kartaginę jako niezależne od Rzymu i widział je po zdobyciu przez Rzymian. Styl jego nazywano „Obozowym”: jest on prosty, bezwzględny, niekiedy szorstki; nie ma wszakże wad współczesnej retoryki. Dzieło jego napisane jest w narzeczu wspólnem, opartem na attyckiem. Powstało ono około r. 300, a odznacza się niektóremi formami osobliwemi, przeważnie zaś mniej czystym słownikiem.