Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/16

Ta strona została przepisana.

przekonanie wszystkich dobrze poinformowanych Greków jego czasu. Fakta, które mamy w posiadaniu, czynią prawdopodobnem, że Grecy posiadali sztukę pisania wcześniej, niż utrwalone zostały formy językowe, tak jak je znajdujemy w najdawniejszej literaturze. Nie mamy wszakże określonych wskazówek lub przykładów świadczących pozytywnie, iżby pismo w Grecyi używane było wcześniej od r. 700 przed Chr.

16. Bardzo powoli natomiast wytworzyła się publiczność czytająca. Kapłani i poeci pierwsi zaczęli używać pisma. Świątynia w Delfach była prawdopodobnie jednem z najdawniejszych ognisk piśmiennictwa. W Atenach, w czasie wojny peloponezkiej (431—404 przed Chr.) istniały księgarnie na rynku (dzielnica ta nazywała się „targiem książkowym”), prowadzono też handel wywozowy książkami. Ponieważ rękopisy przepisywane były przez niewolników, których praca nie była kosztowną, były one względnie niedrogie. Świątynie, niemniej jak niektórzy uczeni i wielcy ludzie, posiadali obszerne księgozbiory[1]. Pierw-

  1. Pośród najdawniejszych z przechowanych rękopisów greckich, znajdują się niektóre papirusy egipskie, datujące się może z r. 160 prz. Chr. a zawierające urywki z «Iliady» Homera oraz z krasomówcy Hypereidesa; obok tych umieścić należy niektóre rękopisy z Herkulanum (miasta, które uległo zniszczeniu w 79 r. po Chr.), zawierające pisma Filedemusa, epikurejczyka, współczesnego z Cyceronem. W Medyolanie znajdują się pergaminy z urywkami «Iliady», datujące się z IV i V-go stulecia naszej ery. Synajski rękopis Nowego Testamentu pochodzi z V-go stulecia lub wcześniej; watykański z IV-go. Prócz tu wymienionych, oraz kilku innych wyjątków, nie mamy rękopisów greckich dawniejszych od IX-go stulecia naszej ery. Niektóre z najlepszych, jak np. wenecki rękopis «Iliady», oraz paryski Demostenesa, pochodzą z X-go stulecia. Florentyńskie rękopisy Eschilosa i Sofoklesa oraz raweńskie Arystofanesa pochodzą z XI-go wieku. Zaczyna-