Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/167

czątku II stulecia i zapożyczają wiele materyału z nowej attyckiej komedyi.
 15. W miarę jak chrześcijanizm wzrastał w siłę, usiłował przeciwstawić lekkiej literaturze pogańskiej swoją własną. Powieści greckie chrześcijańskie pisane często przez nawróconych Greków, zaczynają mnożyć się od początku IV stulecia. Niektóre z nich opisują męczeństwa prawdziwe lub zmyślone. Inne dają obrazki życia klasztornego. Inne znów są zmyślonemi podróżami, jak „Podróż Makarego do nieba.” Inne znów mają cel polemiczny. Tak „Abraham Żyd i kupiec Teodor” przemawia w obronie kultu obrazów. Teodor, zrujnowany wskutek rozbicia okrętu, a odepchnięty przez przyjaciół, pożycza pieniądze od Abrahama, powołując się na obraz Chrystusa, postawiony przez Konstantego na rynku przed pałacem w Bizancyum. Teodor traci wszystko znowu i znowu Żyd mu pożycza. Teodor płynie na zachód i wynagradza straty. Chcąc spłacić dług Abrahamowi, a nie mając przez kogo posłać, kładzie pieniądze do skrzyni i puszcza ją w morze, w imię Chrystusa. Skrzynię przybijają fale do stóp Żyda na brzegu Marmurowego morza. Gdy wszakże Teodor powraca, Abraham dla próby udaje, że nie otrzymał pieniędzy. Teodor żąda przysięgi wobec obrazu, a gdy modli się gorąco przed obrazem, serce jego dobroczyńcy zwraca się do wiary.
 16. Filozofię w ciągu tych stuleci reprezentują głównie stoicy i neo-platonicy. Szkoła stoicka, zachowująca tradycyę nieprzerwaną od III stulecia przed Chr., położyła zasługi przez poważne poszukiwanie praktycznych zasad życia.
 17. Epiktet urodził się w Hierapolis frygijskim. Był on chorowitym i ułomnym niewolnikiem, należącym do okrutnego Epafroditosa, wy-