Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/168

zwoleńca Nerona, zabitego następnie przez Domicyana za to, że dopomógł Neronowi do samobójstwa. Istnieje opowieść o tem, iż właściciel bił po nodze Epikteta, który rzekł mu: „Jeśli będziesz tak kontynuował, złamiesz ją.” Epafroditos kontynuował i istotnie złamał noge, na co Epiktet rzekł spokojnie: „Mówiłem ci, iż tak będzie.” Później Epiktet uzyskał wolność. W r. 94 po Chr. został wygnany przez edykt Domicyana, wyganiający wszystkich filozofów z Rzymu i zamieszkał w Nikopolis w Epirze, gizie Aryan został jego uczniem i spisał jego naukę prawie dosłownie w „Rozmowach Epikteta” oraz skróconą w „Podręczniku Epikteta.”
 Filozofia Epikteta jest stoicką z domieszką sokratyzmu. Skupiając całą uwagę na moralności praktycznej, uczy, iż początkiem mądrości jest rozróżnienie tego, co jest w naszej władzy, od tego, co w niej nie jest. Jedyną rzeczą, która jest w naszej władzy, jest sąd sprawiedliwy przy pomocy ducha przewodniego, unieszczonego w nas przez Boga, dający nam możność uzyskać szczęście, żyjąc zgodnie z przyrodą, t. j. z boskim porządkiem wszechświata. Wszystkie rzeczy zewnętrzne, jak ubóstwo, nieszczęście, śmierć, nie są w naszej władzy, musimy przyjmować je ze spokojem. Powinniśmy się powstrzymywać od wszystkiego, co osłabia władzę duszy nad rzeczami, nad któremi możemy panować. Stąd prawidło: „Znoś i zrzekaj się.” Epiktet nie wypowiada nadziei na przyszłe życie; uważa on, że postępowanie cnotliwe jest samo sobie nagrodą. Człowiek powinien być zawsze zadowolony, ufając, iż Bóg uczyni mu lepiej, niżby sam mógł. Zamiast wszelkich innych rozkoszy, szukajcie tej jednej: świadomości, iż jesteście posłuszni Bogu.” Bóg daje człowiekowi