Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/97

Ta strona została przepisana.

religii. Jeśli Sofokles był, ogólnie mówiąc, mniej popularnym w nowożytnym świecie, niż Eschylos i Eurypides, pochodzi to stąd, że geniusz jego tak ściśle odzwierciadla życie greckie w najlepszej dobie. Eschylos posiada coś z wzniosłości żydowskiej; Eurypides przedstawia pierwiastki nowożytnego patosu i romantyczności. Te cechy łatwo trafiają nam do przekonania. Aby jednak ocenić Sofoklesa, musimy nastroić się sympatycznie z umysłem greckim w najbardziej charakterystycznych formach jego myśli, oraz z greckiem poczuciem piękna w największej jego czystości.
36. Eurypides urodził się w r. 480, w tym samym, w którym Grecy zwyciężyli Persów w Salamis. Był więc o 40 lat młodszy od Eschylosa, a tylko o 15 lat młodszy od Sofoklesa. Większa wszakże odległość dzieli go od obu poprzedników, niż Sofoklesa od Eschylosa. Przedstawia on nowy porządek myśli i odmienne pojmowanie sztuki dramatycznej. Ojciec jego, Menezarchos, dał mu wykształcenie wyższe, co nie było rzeczą tanią, w Atenach. Musiał więc być zamożniejszym, niż możnaby sądzić z dowcipów komedyi, wystawiających matkę poety, Klitonę, jako przekupkę ziół. Eurypidesa przeznaczono pierwotnie na zawodowego atletę; mając lat 17, probował malować; doszedłszy do 25-ciu, napisał pierwszą tragedye. Miał lat 39, gdy otrzymał pierwszą swoją nagrodę, a w ciągu blizko pięćdziesięciu lat zawodu poetyckiego otrzymał tylko pięć nagród.
37. Komik Arystofanes ośmieszał go nielitościwie jako bezbożnika, kalamburzystę i złego artystę. Domowe życie jego nie było zdaje się szczęśliwe, gdyż utwory jego zawierają nieprzyjazne sądy o kobietach, chociaż nikt nie umiał odmalować tak subtelnie uczuć kobiecych. Krańcowa de-