faktu wzajemnego oddziaływania na siebie jego części, uważa każdy przedmiot jedynie za moment syntezy, nazwanej podmiotem. Podmiot jest przedewszystkiem syntezą składających się na jego wytworzenie w ciągu indywidualnego i filogienetycznego rozwoju sił przedmiotowych, która to synteza określa formę życia psychicznego, — następnie, syntezą w danej chwili w stosunku z nim znajdujących się rzeczy, które stanowią materjał poznania. Poznanie nasze jest zatem całkowicie podmiotowe, ale ta podmiotowość jest względna. Teorja poznawania filozofji immantnej nie uznaje również jakościowej różnicy między poznawczem zjawiskiem a rzeczą samą w sobie. Nasze wyobrażenie rzeczy nie jest bynajmniej obrazem ani skutkiem działania jej na nas, lecz rzeczą samą, która tylko wstąpiwszy w skład syntezy zwanej podmiotem, została uświadomiona i zyskała zmysłowe jakości. Wobec tego różnica między zjawiskiem a rzeczą samą w sobie jest tylko ilościowa. Na tem właśnie polega teorja immanencji przedmiotów w naszem poznaniu, od której cały kierunek wziął nazwę.
To są najważniejsze cechy, wyróżniające immanentną teorję poznawania od wszystkich
Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/325
Ta strona została uwierzytelniona.
