Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/13

WSTĘP.

 Socyalizm, stanowiący dziś całokształt nauki, tłómaczącej nowożytne stosunki i określającej prawa najbliższego ich rozwoju, doszedł do dzisiejszego swego znaczenia bardzo powoli. Przez długie lata, a zwłaszcza od końca XVIII. wieku szlachetni filantropi usiłowali wynaleść środki dla zaradzenia jaskrawo rzucającej się w oczy nędzy ludu. W tym celu budowali rozmaite systematy, które, według ich zdania, musiały ludzkość wyzwolić z wszelkiej dręczącej ją nędzy i zgotować raj jeszcze na ziemi.
 Systematy te były po większej części bardzo subjektywne, nie opierały się na gruntownem zbadaniu rozwoju stosunków społecznych, lecz na różnych dowolnych przypuszczeniach. Znamy je pod nazwą socyalizmu utopijnego. Chociaż nauki socyalistów utopijnych dawno przebrzmiały, a masy po większej części o nich zapomniały, to jednak dla badacza społecznego zachowały one wartość i znaczenie. Badanie ich daje przedewszystkiem odpowiedź na dwa pytania:
 1. Jak doszedł socyalizm do dzisiejszego sformułowania swych teoryi? Większość wybitnych socyalistów, czynnych na polu nauki lub też pracy praktycznej, była w pewnym okresie swego życia pod bezpośrednim lub pośrednim wpływem utopistów. Wpływ ten, widoczny