Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/14

Ta strona została przepisana.

dziś jeszcze w niektórych poglądach socyalistów, należy dokładnie zbadać, jeśli się pragnie wogóle poznać socyalizm. Pierwszym warunkiem takiego badania jest dokładne poznanie treści nauk utopijnego socyalizmu.
2. Czy powstanie rozmaitych systematów utopijnych było rezultatem rzeczywistej konieczności społecznej, czy też należy je uważać za wytwór bujnej fantazyi filantropów? Aby na to pytanie znaleść odpowiedź, należy poznać, jak szeroko wśród mas rozpowszechniły się systematy utopijne. Systematy te bardzo szybko przyjmowały się tam, gdzie panowała nędza, jako wytwór nowoczesnych stosunków społecznych, i gdzie umysły podatne były na ich nauki, przyczem, rozumie slę, głębokość i gruntowność myśli samych utopistów także ważną odgrywała rolę. W innych krajach przebrzmiały one, nie wywarłszy żadnego wpływu.
Dwie zatem kwestye mamy do zbadania: treść nauk utopijnego socyalizmu i jego rozpowszechnienie się. Z tych dwu punktów widzenia pragniemy przypatrzyć się polskim utopistom z 4-go i 5-go dziesięciolecia ubiegłego wieku.