Strona:PL Jodko-Narkiewicz, Dickstein - Polski socyalizm utopijny na emigracyi.pdf/18

sek bez dyskusyi odrzucono. Ale już następnego dnia, bo 17 marca 1832 r., tych pięciu inicyatorów wystąpiło z organizacyi, ukonstytuowali się jako „Towarzystwo Demokratyczne“ i ogłosili manifest, który aż do r. 1836 był oficyalnym programem demokracyi. To były skromne początki tego Towarzystwa Demokratycznego, które później przez szesnaście lat było tak ważnym czynnikiem politycznym w dziejach Polski i trzech mocarstw zaborczych.
 Treść programu była następująca:
 Polacy mogą tylko wówczas liczyć na pomoc Europy, jeśli przyjmą już wtedy powszechnie panujące zasady — równość i wolność osobistą, zniesienie przywilejów i dopuszczenie ludu do korzystania z dobrobytu na równi z innymi obywatelami. W tym celu demokraci powinni zorganizować się i szerzyć swoje zasady wśród polaków.
 Należy zerwać wszelką łączność ze zwolennikami przeciwnych poglądów. Narodowa jedność jest tylko płaszczykiem, pod którym się ukrywa egoizm klas uprzywilejowanych. W ten sposób działając, tem samem demokraci pracują nad odbudowaniem Polski, gdyż zapewniają powstaniu współudział ludu — warstwy najliczniejszej i najdzielniejszej — i zasługują na pomoc Europy.
 Pod „Europą“ rozumiano wówczas naturalnie tylko rewolucyjne i demokratyczne elementy Zachodu.
 Towarzystwo Demokratyczne znalazło wkrótce licznych zwolenników. Już w 1835 r. liczyło 1200 członków. Jednak do roku 1836 nie rozwinęło żadnej akcyi politycznej, zdążającej do przygotowania i zorganizowania powstania w Polsce. Aby skutecznie działać na zewnątrz, musiało przede wszystkiem dojść do zupełnej równości wewnętrznej i zdobyć sobie dominujące stanowisko w samej emigracyi. Ten ostatni cel wkrótce został osiągnięty, trudniej szło z pierwszym.